Σας αρέσει να ταΐζετε τα αδέσποτα του δρόμου κατά τη διάρκεια των διακοπών σας ή όταν κάθονται δίπλα σας στην ταβέρνα; Πράγματι είναι μια μικρή ευτυχία βλέποντας τα να λιάζονται κάτω από τον ήλιο, όμως τι συμβαίνει όταν τελειώνει η σεζόν; Ποιος τα φροντίζει;
Η διαδρομή από την αποβάθρα των φέριμποτ μέχρι το σπίτι του Κεμ Αρσλάν είναι σύντομη, όμως δεν είναι μόνο τα απότομα λοφώδη δρομάκια που τον εμποδίζουν να προχωρά πιο γρήγορα. Καθώς οδηγεί γύρω από αυτήν την μικρή νησιωτική περιοχή της Κωνσταντινούπολης, ο Αρσλάν επιβραδύνει συχνά το ηλεκτρικό του σκούτερ για να αφήσει αδέσποτες γάτες να περάσουν με ασφάλεια το δρόμο για να χαιρετήσει μια ομάδα σκύλων που τον γνωρίζουν καλά.
Η Κωνσταντινούπολη είναι διάσημη για τα αδέσποτα ζώα της, ιδιαίτερα τις γάτες. Παραμένουν έξω από κρεοπωλεία, ψαράδικα και στα πεζοδρόμια, «ποζάρουν» στα ιστορικά αξιοθέατα και κοιμούνται ανάμεσα στα προϊόντα των τουριστικών καταστημάτων.
Οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους
Αυτό που βλέπουν συνήθως οι επισκέπτες είναι ένα μόνο μέρος της κάποτε σκληρής πραγματικότητας για περίπου 400.000 έως 600.000 αδέσποτα που είχε η πόλη
«Όταν μετακόμισα στην Πρώτη (τούρκικα: Kınalıada), είδα πολλές γάτες και σκύλους να τριγυρνάνε ψάχνοντας φαγητό το χειμώνα», λέει ο Αρσλάν, ο οποίος δημιούργησε την Ενωση Ενσυναίσθησης για να βοηθήσει περίπου 1.000 αδέσποτες γάτες και 200 σκυλιά.
Ως μια εξαιρετικά δημοφιλής τουριστική περιοχή, η νήσος Πρώτη γεμίζει το καλοκαίρι με περίπου 30.000 άτομα, με τον αριθμό αυτόν να πέφτει σε περίπου 300 κατοίκους κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Με τις κακές καιρικές συνθήκες, οι ακτοπλοϊκές υπηρεσίες που συνδέουν την περιοχή με την ηπειρωτική χώρα ακυρώνονται συχνά – με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε κτηνιατρικές υπηρεσίες.
Αναζήτηση τροφής
Όπως και η Κωνσταντινούπολη, η μεσαιωνική πόλη του Κότορ στο Μαυροβούνιο είναι γνωστή για τις αδέσποτες γάτες της. Σε όλο τον κόσμο, τα αξιοθέατα που είναι δημοφιλή στους επισκέπτες προτιμώνται και από τα ζώα – είτε πρόκειται για παραδοσιακές αγορές και αρχαία ερείπια, καταπράσινα πάρκα ή ιστορικές περιοχές όπου οι γάτες και τα σκυλιά μπορούν να βρουν καταφύγιο από τις πολυσύχναστες κεντρικές περιοχές των πόλεων.
Οι επιπτώσεις της απώλειας του τουρισμού σε πολλά από αυτά τα μέρη έγιναν αισθητές σχεδόν αμέσως.
Η απώλεια τουριστικού εισοδήματος στη διάρκεια του lockdown είχε έμμεση επίδραση στα ζώα. «Ολόκληρες πόλεις στο Μπαλί, για παράδειγμα, άδειασαν καθώς άτομα που δεν είχαν πλέον δουλειά επέστρεψαν στο σπίτι τους», λέει η Κάθριν Πόλακ, κτηνίατρος και επικεφαλής φροντίδας αδέσποτων ζώων στην Νοτιοανατολική Ασία για το Four Paws International.
Εκείνοι που παραμένουν, συχνά δεν ασχολούνται με την φροντίδα των αδέσποτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ποσοστά εγκατάλειψης κατοικίδιων ζώων έχουν αυξηθεί σε πολλά μέρη λόγω οικονομικών προβλημάτων και φόβων για μετάδοση του Covid-19 μέσω των ζώων.
Ο μεγαλύτερος αριθμός ζώων στους δρόμους και ο λιγότερος κόσμος σήμαινε ότι υπήρχαν περισσότερες πιθανότητες ζευγαρώματος, κάτι που αύξησε περαιτέρω τους πληθυσμούς των αδέσποτων σε μια εποχή που πολλά προγράμματα υιοθεσίας ζώων έπρεπε να ανασταλούν ή να περιοριστούν λόγω των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Η μάχη για επιβίωση
Εν τω μεταξύ, πολλά ζώα βγήκαν έξω από τα συνηθισμένα καταφύγια τους για να αναζητήσουν τροφή, ερχόμενα σε σύγκρουση με άλλες ομάδες αδέσποτων που είχαν ήδη «καταλάβει» μια περιοχή, με ανθρώπους και αυτοκίνητα.
«Οι πεινασμένες γάτες στην Αθήνα έγιναν πολύ πιο τολμηρές στη διέλευση δρόμων», λέει η Cordelia Madden- Κανελλοπούλου, συνιδρύτρια του οργανισμού Nine Lives Greece, τα μέλη του οποίου ταΐζουν περισσότερες από 1.000 γάτες – «ένα μικρό μέρος του πληθυσμού» – στην πόλη.
Με λιγότερα «μάτια» στο δρόμο, τραυματισμένα ή άρρωστα ζώα είναι λιγότερο πιθανό να μεταφερθούν σε φιλανθρωπικές και δημοτικές υπηρεσίες που θα μπορούσαν να τα βοηθήσουν.
Ο Αχμέτ Αλί Γιαγκσί, επικεφαλής κτηνίατρος σε ένα νέο νοσοκομείο και κέντρο αποκατάστασης αδέσποτων που βρίσκεται στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, ανέφερε ότι το προσωπικό του κέντρου λαμβάνει τις μισές αναφορές πολιτών για αδέσποτα σε σχέση με το διάστημα πριν από την πανδημία.
Τα αδέσποτα δεν επιβιώνουν μέσω του Instagram
Οι τουρίστες και οι κάτοικοι σε πολλές πόλεις παίζουν μεγάλο ρόλο στο να γνωστοποιούν σε τέτοιου είδους οργανώσεις ζητήματα σχετικά με αδέσποτα ζώα που χρειάζονται βοήθεια. Δημιουργούν επίσης και συνεργάζονται με οργανώσεις, ενώ σε πολλές περιπτώσεις καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες για να πάρουν κάποιο ζώο μαζί τους όταν επιστρέφουν στο σπίτι τους.
Η πανδημία έβαλε τέλος σε αυτές τις μορφές υποστήριξης, αφήνοντας πολλές τοπικές οργανώσεις στο «έλεος» των οικονομικών τους προβλημάτων.
Ο τουρισμός δεν είναι πάντοτε επωφελής για τα αδέσποτα ζώα. «Σε έναν από τους λόφους στην Ινδία στους οποίους εργαζόμασταν, οι ντόπιοι κρατούσαν τα κουτάβια έξω από τα σπίτια τους σε καλάθια για να τα πουλήσουν σε τουρίστες», λέει η Κέρεν Νάζαρεν της Humane Society International.
Δεδομένου ότι τα αδέσποτα σκυλιά γενούν κουτάβια – και μια πηγή εισοδήματος – εξηγεί, «οι άνθρωποι δεν θα μας άφηναν να τα πάρουμε για να στειρωθούν ή να εμβολιαστούν και δεν ξέρουμε τι συμβαίνει σε αυτά τα κουτάβια».
Σε άλλα μέρη, η δηλητηρίαση ζώων πριν από τις τουριστικές περιόδους για να μην αναστατώνουν τους επισκέπτες είναι αρκετά συχνή.
Όπως έχει γίνει και με πολλά άλλα ζητήματα, η πανδημία έχει επισημάνει την ευπάθεια των αδέσποτων ζώων. Για κάθε αγαπημένη γάτα ενός καφέ που αναπαύεται στις αγκαλιές των πελατών, εκατοντάδες – αν όχι χιλιάδες – άλλα αδέσποτα στην ίδια πόλη πιθανότατα υποφέρουν από ασθένειες, κακοποίηση και ατυχήματα.
Δεν αρκούν οι φωτογραφίες μαζί τους
Οι χαριτωμένες φωτογραφίες και τα ταξιδιωτικά Instagram stories με γάτες και σκύλους αποκρύπτουν το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς τους πληθυσμούς είναι εξαιρετικά μεγάλοι για να ζουν υγιείς ζωές – τα αδέσποτα δεν πρόκειται να επιβιώσουν μέσω του Instagram.
«Οι γάτες είναι μεγάλη επιχείρηση στο Κότορ – κάθε μικρό τουριστικό κατάστημα είναι γεμάτο με είδη για γάτες, αλλά σχεδόν τίποτα από αυτά τα χρήματα δεν αξιοποιείται για να βοηθήσει τις γάτες», λέει ο Κινγκ. «Προσπαθούμε να ενθαρρύνουμε την ιδέα ότι αυτά τα ζώα πρέπει να φροντίζονται ως μέρος του πολιτιστικού θησαυρού της χώρας».
με πληροφορίες από National Geographic
