Διπλή πρεμιέρα με «Αλκηστη» του Ευρυπίδη Theater Hollandia/Γιόχαν Σίμονς – 1 & 2 Ιουλίου
Με ένα θεατρικό γεγονός διεθνούς εμβέλειας θα ανοίξει η φετινή σεζόν στο κορυφαίο θέατρο της χώρας. Το πρώτο Σαββατοκύριακο του Ιουλίου (1 & 2.07) το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου παρουσιάζει την Άλκηστη του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία του Ολλανδού Γιόχαν Σίμονς, ιδρυτή του διάσημου Theater Hollandia και από τους πρωτεργάτες της ευρωπαϊκής θεατρικής πρωτοπορίας. Μια πολυαναμενόμενη παγκόσμια πρεμιέρα, η οποία στην Ελλάδα θα παρουσιαστεί αποκλειστικά στην Επίδαυρο, πριν αναχωρήσει για τη Γερμανία, καθώς πρόκειται για συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με το κρατικό γερμανικό Schauspielhaus Bochum.
O Σίμονς, που το ελληνικό κοινό είχε γνωρίσει στο Ηρώδειο με τις Βάκχες του Ευριπίδη (2002) και με το Καζιμίρ και Καρολίνα του Χόρβατ (2009), σε συν-σκηνοθεσία με τον συνεργάτη του Paul Koek, έρχεται πρώτη φορά στην Επίδαυρο, παραμένοντας πιστός στη μινιμαλιστική αισθητική που υπηρετεί με μια πρωταρχικά μουσική προσέγγιση των κειμένων που ανεβάζει. Στο νέο αυτό έργο επιχειρεί μια σύγχρονη μεταγραφή της ευριπίδειας Άλκηστης, καθοδηγώντας ένα καστ καταξιωμένων και νεότερων διεθνών –Γερμανών και Ολλανδών– ηθοποιών, μεταξύ των οποίων και ο βραβευμένος με EMMY α’ ανδρικού ρόλου Πιερ Μπόκμα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η επιλογή του να τοποθετήσει στη θέση του Χορού τέσσερις τραγουδιστές και ένα εκκλησιαστικό όργανο, με όχημα τη μουσική της ομώνυμης όπερας του Γκλουκ.
Ποιος είναι ο Γιόχαν Σίμονς;
Γεννημένος το 1946 στην Ολλανδία, με σπουδές χορού στην Ακαδημία του Ρότερνταμ και υποκριτικής στη Θεατρική Ακαδημία του Μάαστριχτ, ο Γιόχαν Σίμονς είναι εκ των ιδρυτών του εμβληματικού Theater Hollandia μαζί με τον μουσικό Πωλ Κουκ. Από την ίδρυσή του το 1985, το Theater Hollandia επιλέγει μια ριζοσπαστική προσέγγιση απέναντι στα κείμενα, ρίχνοντας βάρος στη μουσική διάσταση του λόγου και στοχεύοντας στη μουσικότητα της παράστασης. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι η συστηματική ενασχόληση του Hollandia με την αρχαία τραγωδία από το 1989, και αφότου δούλεψε πάνω στον Προμηθέα, έχει δώσει σημαντικές σκηνικές προτάσεις, όπου η μουσική συνδυάζεται με τον χορό, την εικαστική έκφραση και την περφόρμανς.
Το 2001 ο Σίμονς έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής του θεατρικού οργανισμού ZT/Hollandia και το 2005 ανέλαβε το βελγικό Publiekstheater, το οποίο μετονόμασε σε NTGent, δίνοντας νέα καλλιτεχνικά ερεθίσματα και σκηνοθετώντας μεταξύ άλλων κλασικά έργα του Αισχύλου και του Μπέκετ, και σενάρια των Κριστόφ Κισλόφσκι και Μπίλλι Γουάιλντερ.
Το 2009 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Γάνδης. Από το 2010 έως το 2015 ο Σίμονς ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του βραβευμένου επί των ημερών του Münchner Kammerspiele. Το 2014 έλαβε το γερμανικό θεατρικό βραβείο Der Faust για την παράσταση Ο θάνατος του Νταντόν. Την ίδια χρονιά τιμήθηκε επίσης με το θεατρικό βραβείο του Βερολίνου, αλλά και με το Prinz Bernhard Kulturfonds Preis, το σημαντικότερο καλλιτεχνικό βραβείο των Κάτω Χωρών, για τη συνολική προσφορά του στο θέατρο εντός και εκτός συνόρων.
Από το 2015 έως το 2017 ο Σίμονς ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής της Ruhrtriennale και επέστρεψε στο NTGent ως καλλιτεχνικός σύμβουλος, ενώ από τη σεζόν 2018/2019 έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Schauspielhaus Bochum.
Το έργο
Από τα πιο αλλόκοτα έργα του Ευριπίδη, στο μεταίχμιο μεταξύ τραγωδίας και κωμωδίας, η Άλκηστη αφηγείται την ιστορία μιας γυναίκας που θυσιάζει τη ζωή της για να σώσει τη ζωή του ετοιμοθάνατου άντρα της. Θρήνοι, διαπραγματεύσεις, διαφωνίες· ποιος δεν φοβάται να πεθάνει, ποιος δικαιούται περισσότερο να ζήσει. Εντέλει, ο Ηρακλής κατεβαίνει στον Άδη για να φέρει πίσω την Άλκηστη, μόνο που τώρα η ηρωίδα είναι μια ξένη για την οικογένειά της.
Σκηνοθεσία Johan Simons • Σκηνικά Johannes Schütz • Κοστούμια Greta Goiris • Δραματουργία Susanne Winnacker • Παίζουν Anne Rietmeijer, Steven Scharf, Elsie de Brauw, Pierre Bokma, Stefan Hunstein, Victor IJdens
Συμπαραγωγή Schauspielhaus Bochum – Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου
«Μήδεια» του Μποστ/ Γιάννης Καλαβριανός – 8 & 9 Ιουλίου
Το Εθνικό Θέατρο παρουσιάζει για πρώτη φορά ένα έργο-σταθμό της νεοελληνικής δραματουργίας στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, μέσα από τη σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Καλαβριανού. Γραμμένη το 1993 σε δεκαπεντασύλλαβο, η Μήδεια του Μέντη Μποσταντζόγλου ή Μποστ είναι μια εκρηκτική κωμωδία για τη σύγχρονη πραγματικότητά μας. Η Μήδεια, η Αντιγόνη, ένας ψαράς, ο Ιάσονας, μια καλόγρια και ένας αλλόκοτος Χορός συναντιούνται αναπάντεχα για «να επικρίνουν τους επικριτάς, να προβληματίσουν τους κριτάς και να ελευθερώσουν τους θεατάς».
«Πέρσες» του Αισχύλου / Δημήτρης Καραντζάς – 15 & 16 Ιουλίου
Οι Πέρσες ως τραγωδία της ανθρωπότητας, ως μικροσύστημα που αντανακλά ζητήματα ύπαρξης και συνύπαρξης, άλυτα ανά τους αιώνες. Στελεχωμένη από μια πλειάδα εξαιρετικών ηθοποιών, η παράσταση του Δημήτρη Καραντζά θέτει κρίσιμα ερωτήματα για το τι συνιστά «κοινωνία» και τι ισότιμη συμπερίληψη όλων των πολιτών, τι σημαίνει η επίμονη προσκόλληση στην εξουσία και η ανάγκη της πίστης σ’ έναν οδηγό, άνθρωπο ή Θεό, σε έναν συντετριμμένο κόσμο.
Το κοίλον και η ορχήστρα ενώνονται για να «συμμετάσχουν» σε μια κοινή συζήτηση για την ήττα, τη δυσκολία της παραδοχής της και την αμηχανία της συνέχειας, με τη συμμετοχή εθελοντών που εισέρχονται σταδιακά στον χώρο αναζητώντας το νήμα της ύπαρξής τους μετά την καταστροφή, σαν αντικατοπτρισμός της παρούσας, ιστορικής συγκυρίας.
© AEF2022-Perses@Geli_Kalampaka
«Αγαμέμνονας» του Αισχύλου – Residenz Τheater / Ούρλιχ Ράσε – 15 & 16 Ιουλίου
Στο πρώτο κεφάλαιο της αισχύλειας τριλογίας, η επιστροφή του Αγαμέμνονα στην πατρίδα σηματοδοτεί ένα νέο αιματηρό κεφάλαιο βίας όταν ο ίδιος πέφτει θύμα δολοφονίας από τη γυναίκα του, Κλυταιμνήστρα. Από τους πιο συναρπαστικούς νέους Γερμανούς σκηνοθέτες, ο Ούλριχ Ράσε διακρίνεται για την ασυνήθιστη και εντυπωσιακή σκηνική του γλώσσα. Οι ηθοποιοί του εξωθούνται προς μια βαθιά υπαρξιακή όσο και «μανιακή» ερμηνεία, που συνδυάζει κείμενο, κίνηση και ρυθμό. Το κοινό μένει με κομμένη την ανάσα μπροστά σε μια απολύτως καλοκουρδισμένη χορογραφία που εκτελείται πάνω σε μηχανοκίνητες περιστρεφόμενες σκηνές με ζωντανή μουσική υπόκρουση.
AEF2022-Agamemnon-Residenztheater@Simon_Koy – Tobias_Kruse
«Αίας» του Σοφοκλή, Αργύρης Ξάφης – 29 & 30 Ιουλίου
Ο Σοφοκλής τοποθετεί στο κέντρο της τραγωδίας του έναν ήρωα που αδυνατεί να συμβαδίσει με το περιβάλλον και την εποχή του. Ενώ ο κόσμος αλλάζει ραγδαία, ενώ όρκοι καταπατούνται και το ατομικό συμφέρον διαμορφώνει τις σχέσεις, ενώ μια νέα πιο «δημοκρατική» κοινωνία των πολιτών αναδύεται, ο Αίας στέκει αμετακίνητος. Όταν με δόλο του στερούν τα όπλα του Αχιλλέα, την πιο μεγάλη αναγνώριση της πολεμικής του αρετής, τον κυριεύει η επιθυμία να εκδικηθεί όσους τον αδίκησαν. Η θεά Αθηνά του θολώνει το μυαλό και στρέφει τη μανία του στα κοπάδια και τους επιστάτες τους. Όταν συνέρχεται και συνειδητοποιεί την πλάνη του, το να συνεχίσει να ζει με αυτή την ντροπή μοιάζει αδύνατο, η ταυτότητά του έχει χαθεί. Ο χρόνος του έχει τελειώσει. Ο Αίας πεθαίνει και μαζί του τελειώνει μια εποχή. Η νέα εποχή που αρχίζει μοιάζει πιο πολύ με έναν βαθύ άχρονο χειμώνα πένθους και γύρω από τον αυτόχειρα ένα νέο αμετακίνητο πλέγμα ανθρώπων εγκλωβίζεται και αποκαλύπτεται.
Το Εθνικό Θέατρο παρουσιάζει την τραγωδία του Σοφοκλή Αίας σε σκηνοθεσία Αργύρη Ξάφη, που κατεβαίνει για πρώτη φορά ως σκηνοθέτης στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους
© AEF2022-Aias@Karol_Jarek
«Αντιγόνη» του Σοφοκλή, Τσεζάρις Γκραουζίνις – 5 & 6 Αυγούστου
Tην επόμενη του Εμφυλίου στη Θήβα, οι χθεσινοί προστάτες της πόλης γιορτάζουν τη νίκη τους, προσπαθώντας να σβήσουν από τη μνήμη τους τις μέρες της ανασφάλειας και της δυστυχίας. Ο νέος ηγεμόνας, ο Κρέοντας, συμμετέχει στη γιορτή με στόχο να εδραιώσει την εξουσία του, εκφοβίζοντας τους συμπολίτες του με απειλές. «Γιορτάζει» και η νεαρή Αντιγόνη· μια γιορτή ανυπακοής, που την φωτίζει ο ενθουσιασμός της αντίστασης στον πολιτικό πραγματισμό της τυραννίας. Ο καταξιωμένος Λιθουανός σκηνοθέτης Τσέζαρις Γκραουζίνις επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με μια σύγχρονη και επίκαιρη μεταφορά της σοφόκλειας τραγωδίας. Ο θίασος αποτελείται από εξαιρετικούς ηθοποιούς της νέας γενιάς, με την Έλλη Τρίγγου στον ρόλο της Αντιγόνης και τον Βασίλη Μπισμπίκη στο ρόλο του Κρέοντα.
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους
«Ελένη» του Ευρυπίδη /Βασίλης Παπαβασιλείου – 12 & 13 Αυγούστου
Γραμμένη λίγο μετά τη συντριπτική ήττα των Αθηναίων στη Σικελική Εκστρατεία, η Ελένη του Ευριπίδη διακρίνεται, ως έργο, τόσο για τον αντιπολεμικό χαρακτήρα του όσο και για την ανάδειξη αρετών όπως η δύναμη του όρκου και η ευφυΐα, που προσωποποιούνται στη μορφή της κεντρικής ηρωίδας. Αντλώντας από την εκδοχή του μύθου που δημιούργησε ο λυρικός ποιητής Στησίχορος και όχι από την ομηρική, ο Ευριπίδης παρουσιάζει τον Τρωικό Πόλεμο σαν μια σφαγή που έγινε χάριν ενός «ειδώλου» και όχι μιας πραγματικής γυναίκας. Από τα λιγότερα γνωστά έργα του τραγικού ποιητή, που σχεδόν καταχρηστικά ταξινομείται ως «τραγωδία», αλλά διακρίνεται επίσης για τα κωμικά στοιχεία του, η Ελένη σε σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ήταν από τις παραστάσεις του περσινού προγράμματος που ακυρώθηκαν λόγω των πυρκαγιών. Θα την απολαύσουμε φέτος!
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους
«Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευρυπίδη/ Θέμης Μουμουλίδης 19 & 20 Αυγούστου
Στην τραγωδία Ιφιγένεια εν Αυλίδι, η κεντρική ηρωίδα πεθαίνει για έναν μάταιο και καταστροφικό επεκτατικό πόλεμο. Μια κοινωνία σε παρακμή θυσιάζει την Ιφιγένεια στην οποία ενσαρκώνεται μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων. Έπειτα από είκοσι χρόνια Πελοποννησιακού Πολέμου, ο Ευριπίδης μοιάζει να αναρωτιέται: είναι δυνατή μια αλλαγή παραδείγματος; Δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα και ενώ αντικρίζουμε τα πρώτα σημάδια ενός δυστοπικού μέλλοντος, εξακολουθούμε κι εμείς να αναρωτιόμαστε: είναι άραγε δυνατόν να αλλάξουν τα πράγματα; Ο Θέμης Μουμουλίδης δημιουργεί μια παράσταση που στοχάζεται πάνω στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, με όχημα τη νέα μετάφραση του έργου από την Παναγιώτα Πανταζή. Την παράσταση διατρέχει ένα ολοκληρωμένο μουσικό έργο του συνθέτη Σταύρου Γασπαράτου, ο οποίος εμπνέεται από τη μορφή της Ιφιγένειας, δημιουργώντας μια παράλληλη, δική του αφήγηση, σε διάλογο με τη σκηνοθεσία.
Με ελληνικούς και αγγλικούς υπέρτιτλους
