Ο ιδιοκτήτης του κυκλαδίτικου «Σηματολογίου», του εκλεκτού βιβλιοπωλείου στη Σίκινο, μιλά στο Action24 Press για τον τρόπο που αντιμετωπίζει την επέλαση του εφήμερου.
Συνέντευξη στον Παναγιώτη Δουδωνή για το ActionPress
Η Σίκινος, με τον πρόσφατα ανακαινισμένο ναό της Επισκοπής και το εκκλησάκι-τάμα του Οδυσσέα Ελύτη, ο οποίος δεν επισκέφθηκε ποτέ το νησί αλλά το έπλασε με την ποιητική και γλωσσοπλαστική του φαντασία, μπορεί να υπερηφανεύεται και για ένα από τα πιο διαλεχτά βιβλιοπωλεία του Αιγαίου. Πρόκειται για το «Σηματολόγιο», φτιαγμένο με την επιμονή και το μεράκι δύο ανθρώπων, του Στέλιου Ρογκάκου και της Μαλαματένιας Τσεβά. Ο Ρογκάκος, διανοούμενος και πολυμαθής, ακριβολόγος και διακριτικός, απάντησε στις ερωτήσεις του Action24Press, εισάγοντάς μας στον κόσμο του, όπου η διαχρονία του ελληνικού πολιτισμού λειτουργεί εξαγνιστικά απέναντι στην επέλαση του εφήμερου
-Ποια ήταν η πρώτη επαφή σας με το νησί της Σικίνου και πώς σας γεννήθηκε η ιδέα να ανοίξετε στο νησί το «Σηματολόγιο»;
Η εκλεκτή φίλη και δυναμική επιχειρηματίας Μαλαματένια Τσεβά, που δραστηριοποιείται ήδη μια δεκαετία στις Κυκλάδες, μου πρότεινε το 2016 να συνεργαστούμε. Ο Ελύτης μάς ενέπνευσε να προσφέρουμε στη Σίκινο μια ανάσα πολιτισμού.
-Ποια είναι η σχέση του «Σηματολογίου» με τους μόνιμους κατοίκους και τους επισκέπτες του νησιού; Πώς βλέπουν τη λειτουργία του;
Χρειάζεται πάντοτε μεγάλη προσπάθεια για να απαγκιστρωθούμε από τα στερεότυπα της επίσημης παιδείας και να παραδοθούμε στο όραμα για έναν δικαιότερο κόσμο.
-Έχετε ξεχωρίσει όλα αυτά τα χρόνια κάποιους από τους επισκέπτες του νησιού από το εξωτερικό;
Επιτρέψτε μου ν’ αναφερθώ σε δυο διακεκριμένους επισκέπτες της Σικίνου: τον σπουδαίο Αμερικανό ποιητή Peter Cole και τη σύζυγό του Adina Hoffman, εξαίρετη ιστορικό. Η αγάπη τους για την ελληνική λογοτεχνία αγκαλιάζει το βιβλιοπωλείο με την απαλότητα ενός τραγουδιού του Γκάτσου.
-Πηγαίνοντας σε πιο προσωπικά μονοπάτια, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς αναπτύξατε την αγάπη για το βιβλίο; Μεγαλώσατε σε ένα περιβάλλον φιλαναγνωσίας;
Είμαι ευγνώμων στους έναστρους τώρα πια γονείς μου που μου υπέδειξαν εκείνο το φωτεινό μονοπάτι που οδηγεί στην αιώνια νεότητα του πνεύματος. Οι συζητήσεις με τον πατέρα μου ήταν ώρες εορταστικές για τη δημοκρατία και την ελευθερία ενώ η προσήλωση της μητέρας μου στην καλλιέπεια με γαλήνευε από «των σχέσεων και των συναναστροφών την καθημερινή ανοησία».
-Υπάρχουν για σας κάποια βιβλία-σημεία αναφοράς, στα οποία ανατρέχετε πάντα; Ποια είναι αυτά;
Αδυνατώ να περιορίσω το πάθος μου για τον γραπτό λόγο σε μια απλή παράθεση τίτλων και ονομάτων. Άλλωστε, κάθε μέρα ανακαλύπτω έξοχους συγγραφείς που με παρασύρουν μαγικά στον κόσμο των ονείρων τους.
-Ξέρω ότι το «κελάρι» του «Σηματολογίου» περιλαμβάνει εκλεκτές παλιές και εξαντλημένες εκδόσεις. Πόσο σημαντικό είναι για σας να ανατρέχουν οι αναγνώστες σε αυτές, σε μια εποχή που πολλά βιβλιοπωλεία είναι προσανατολισμένα αποκλειστικά στις νέες κυκλοφορίες;
Παλαιότερα κείμενα στέκονται πάντα απέναντί μας και αναμένουν το μέλλον τους και το μέλλον μας. Τίποτα δεν είναι μόνο επίκαιρο. Τίποτα δεν είναι αφηρημένο αύριο.
-Είστε ικανοποιημένος από το επίπεδο της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής;
Απόλυτα! Η υπεύθυνη και συστηματική δουλειά των εκδοτικών οίκων με συναρπάζει αενάως.
-Τι χρειάζεται για να δούμε μια άνθιση των ελληνικών γραμμάτων; Ποιος είναι ο ρόλος των βιβλιοπωλείων σε αυτή την κατεύθυνση;
Το πολιτιστικό πρόβλημα ξεπερνάει τα όρια των βιβλιοπωλείων. Υπερβαίνει και τους συγγραφείς και τους αναγνώστες και τους μεταφραστές και τους εκδότες. Ίσως αξίζει να ριχτούμε σε μια νέα περιπέτεια, σε μια περιδιάβαση πέρα από ασημαντότητες, εκκωφαντικούς θορύβους και φτηνά θεάματα ή βιώματα.
-Παρατηρούμε πολλούς χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να ανεβάζουν συχνά φωτογραφίες τους με βιβλία. Πιστεύετε ότι δημιουργεί αυτό μια νέα γενιά αναγνωστών ή εξαντλείται στην επιφάνεια;
Η εποχή μας μοιάζει ισχυρότερη από τους ανθρώπους της και κάνει ό,τι μπορεί για ν’ ακουστούν δημιουργικά όλες οι πληροφορίες. Κάθε στιγμή του χρόνου μπορεί να είναι μια καίρια επικοινωνία με την ελευθερία του πνεύματος.
-Και κλείνουμε με το μεγάλο, ιστορικό δίλημμα: δοκίμιο ή μυθιστόρημα;
Τα διλήμματα είναι για τους ταχυδακτυλουργούς. Ας εντρυφήσει ο ανήσυχος αναγνώστης στην ποιητικότητα ενός δοκιμίου του Ευγένιου Αρανίτση κι ας απολαύσει έπειτα την αριστοτεχνική δομή ενός μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Κοτζιά.
