Μια νέα σελίδα για την Ιταλία και την Ευρώπη άνοιξε με τη νίκη της Τζόρτζια Μελόνι στις ιταλικές εκλογές.
Γιώργος Κουβαράς//Action Press
Το τι θα γραφτεί όμως σε αυτή τη σελίδα παραμένει ένα μεγάλο μυστήριο. Όχι μόνο γιατί εξαρτάται από πολλούς αστάθμητους παράγοντες, που δεν καθορίζονται μόνο από τη νέα ιταλική κυβέρνηση, αλλά κυρίως γιατί η ίδια η Μελόνι είναι tabula rasa. Ένα άγραφο χαρτί στο οποίο η ίδια έχει φροντίσει να μπορεί κανείς να γράψει ή να ζωγραφίσει πολλά διαφορετικά πράγματα που φαντάζεται γι’ αυτήν.
Το πρώτο και πιο βασικό «πλεονέκτημα» της νέας σταρ της ιταλικής πολιτικής σκηνής είναι ότι δεν έχει κυβερνήσει. Αυτό, άλλωστε, της πιστώνουν οι περισσότεροι από τους συμπατριώτες της, που την ψήφισαν ακριβώς γιατί ήταν η μοναδική από τους αρχηγούς των μεγάλων κομμάτων που δεν έχει «λερώσει» τα χέρια της στην εξουσία.
«Άγραφο χαρτί»
Δεν είναι όμως αυτό το μόνο στοιχείο που την καθιστά «άγραφο χαρτί». Είναι και οι αντιφάσεις της, τις οποίες κάθε άλλο παρά κρύβει. Έχει φασιστικές ρίζες, τις οποίες δεν προβάλει, αλλά ούτε και αρνείται. Το παίζει σκληρή με τις Βρυξέλλες, αλλά προσπαθεί ταυτόχρονα να καθησυχάσει τις ανησυχίες των Ευρωπαίων εταίρων. Μιλάει για τα «πατριωτικά οικονομικά» της Ιταλίας, αλλά συνιστά σύνεση και προσοχή στο θέμα του ιταλικού χρέους. Έχει συμμάχους τον Σαλβίνι και τον Μπερλουσκόνι, που είναι φιλικοί απέναντι στον Πούτιν, αλλά η ίδια παίρνει θέση καθαρά υπέρ της Ουκρανίας και κατά της Ρωσίας.
Ποια είναι, λοιπόν, τα μηνύματα που στέλνει η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ιταλία στην ΕΕ και τις Βρυξέλλες; Υπάρχει πράγματι ανησυχία για ένα φαινόμενο «ντόμινο»;
Πρώτα απ’ όλα, καλό θα είναι να είμαστε κάπως προσεκτικοί όταν μιλάμε για άνοδο της ακροδεξιάς στην Ιταλία. Ουσιαστικά είναι παρούσα με τον ένα ή τον άλλον τρόπο στο ιταλικό κοινοβούλιο τα τελευταία 30 χρόνια. Ήταν η Λέγκα του Βορρά, ήταν η Eθνική Συμμαχία, (οι προκάτοχοι των Αδελφών της Ιταλίας), ήταν η δεξιά του Μπερλουσκόνι. Οπότε, στην πραγματικότητα, αν δούμε τις ψήφους που πήρε η Μελόνι, είναι ψήφοι που τις «έκλεψε» από τα κόμματα της συμμαχίας της, την «Λέγκα» του Σαλβίνι και το «Φόρτσα Ιτάλια» του Μπερλουσκόνι, που έχασαν σημαντικό έδαφος στις εκλογές.
Με κριτήριο την οικονομία
Αν δει κανείς προσεκτικά με τι κριτήρια ψήφισαν οι Ιταλοί θα καταλήξει στο εξής… ένα: την Οικονομία! Ψήφισαν για το κόστος ζωής, που έχει εκτοξευθεί, για την ενέργεια, για τις δουλειές, για τις συντάξεις. Όλα τα υπόλοιπα, για τα οποία ανησυχούν τα διεθνή μέσα και τα οποία έχουν όντως ιδεολογικό πρόσημο άκρας δεξιάς, (δηλαδή η ταύτιση της Μελόνι με τον Ορμπαν σε θέματα δικαιωμάτων, η πολεμική της κατά των αμβλώσεων, η σύγκρουση της με τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα) έπαιξαν πολύ μικρό ρόλο, ως κριτήρια ψήφου.
Τι γίνεται όμως με την Ευρώπη; Προφανώς δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη νέα πραγματικότητα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η Ιταλία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη. Το ερώτημα είναι αν η νέα ιταλική κυβέρνηση θα μπορέσει να προβάλει το ειδικό βάρος της Ιταλίας στο διπλωματικό τραπέζι. Ο Ντράγκι ήταν πολύ πετυχημένος σε αυτό το μέτωπο, η Μελόνι θα πρέπει να παλέψει πολύ για να τα καταφέρει. Και αν αποφασίσει να συμμαχήσει ανοιχτά με ανθρώπους όπως τον Όρμπαν, τότε η ικανότητα της Ιταλίας να έχει βαρύνουσα σημασία στις Βρυξέλλες θα είναι περιορισμένη. Αλλά και πάλι, υπάρχουν σημαντικοί περιορισμοί.
Οι αγορές είναι ένας σημαντικός περιοριστικός παράγοντας, μιλάμε για μια χώρα με το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ (148% του ιταλικού ΑΕΠ). Οι αγορές κοιτάζουν πολύ προσεκτικά τι θα κάνει η Ιταλία. Και βέβαια η Μελόνι θα πρέπει να διασφαλίσει ότι θα έρθουν στη Ρώμη τα κονδύλια από το ταμείο ανάκαμψης, πάνω από 200 δισ. ευρώ.
Συμπέρασμα; Αν και οι ανησυχίες είναι απολύτως δικαιολογημένες, στη νέα σελίδα – που προς το παρόν είναι «άγραφο χαρτί» – το πιθανότερο είναι ότι δε θα γράψει μόνη της η Μελόνι, με το δικό της γραφικό χαρακτήρα. Το σενάριο είναι ήδη γραμμένο και το μόνο που θα συμβεί είναι μικροαλλαγές, με βάση τους… χαρακτήρες.
