Συνδεδεμένο με μερικές και μάλιστα οδυνηρές ιστορικές μνήμες της σύγχρονης Ελλάδας είναι το νοσοκομείο «Η Σωτηρία». Το νοσοκομείο ευρίσκεται επί της οδού Μεσογείων 152. Ιδρύθηκε το 1902 σε μια καταπράσινη έκταση στην περιοχή του Γουδή. Στην ίδρυσή του πρωτοστάτησε η Σοφία Σλήμαν, που έπεισε την Εκκλησία για την δωρεά του οικοπέδου, ενώ η ίδια ήταν χορηγός της κατασκευής του. Με τα χρήματα της Σ. Σλήμαν οικοδομήθηκε το αρχικό κτίριο ενώ ευαισθητοποίησε παράλληλα και άλλες κυρίες της αθηναϊκής κοινωνίας, για να στηρίξουν την επιχορήγησή του. Την αρχιτεκτονική μελέτη του κτιρίου αλλά και την επίβλεψη της οικοδομής του, έκαναν δωρεάν οι αδελφοί αρχιτέκτονες Ιωάννης και Μιλτιάδης Αξελός. Με τις προκύψασες δωρεές επωνύμων Αθηναίων κτίστηκαν τρία ακόμα κτίρια πέραν του αρχικού. Από το 1910 για την ενίσχυση της αποπεράτωσης του νοσοκομείου, συνεστήθη ο περιώνυμος έρανος «Τριανταφυλλάκι», που πήρε το όνομά του από το ροζ τριαντάφυλλο, που πρόσφεραν οι υπεύθυνες κυρίες του εράνου, σε όσους συνέδραμαν οικονομικά. Για τον ίδιο επίσης σκοπό η Σοφία Σλήμαν διοργάνωσε μεγάλη δεξίωση στο «Ιλίου Μέλαθρον» προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για το«Σωτηρία». Τέλος στο ίδιο μήκος κύματος της πολυμερούς φιλανθρωπικής προσπάθειάς της, έπεισε τον Ελευθέριο Βενιζέλο να δώσει για το νοσοκομείο μέρος του ποσού που είχε συγκεντρωθεί από το έρανο των ομογενών Ελλήνων για τους Βαλκανικούς πολέμους.
Η Σοφία Σλήμαν (δεξιά). Ο παναίτ Ιστράτι (δεξιά), ελληνορουμάνος λογοτέχνης που επικαλέστηκε τη φράση «Εσείς όλοι μπαίνετε, αφήστε κάθε ελπίδα» από την «Κόλαση» του Δάντη για να χαρακτηρίσει την κατάσταση του νοσοκομείου το 1927.
Πάνος Ν. Αβραμόπουλος/ ActionPress
Μάστιγα της φυματίωσης
Ο αμέτρητος αριθμός θανάτων λόγω της μάστιγας της φυματίωσης κατέστησε το «Σωτηρία» χώρο μελλοθανάτων. Από το 1919 η διοίκηση του νοσοκομείου περιήλθε στο κράτος, οπότε και επιτάθηκαν τα υφιστάμενα προβλήματά της. Με την μικρασιατική τραγωδία, το νοσοκομείο κατέστη χώρος κοινωνικής αθλιότητας. Ένεκα των τραγικών συνθηκών διαβίωσης των ξεριζωμένων προσφύγων η φυματίωση θέριζε σαν δίστομο δρεπάνι, μεταδιδόταν με γεωμετρικό χαρακτήρα και οι πρόσφυγες συνέρρεαν κατά κύματα στο«Σωτηρία», στεγασμένοι σε αυτοσχέδια τσίγκινα καταλύματα, αποζητώντας ελπίδα σωτηρίας. Το γεγονός αυτό εξώθησε τον ελληνορουμάνο λογοτέχνη Παναίτ Ιστράτι όταν το 1927 επεσκέφθη το νοσοκομείο, να επικαλεσθεί μια χαρακτηριστική φράση από την «Κόλαση» του Δάντη για να καταδείξει την τραγικότητα του χώρου. Είπε συγκεκριμένα ότι στην είσοδο του νοσοκομείου θα άρμοζε να αναρτηθεί η επιγραφή:«Εσείς όσοι μπαίνετε, αφήστε κάθε ελπίδα».
Τέλος σημειώνουμε ότι στο «Σωτηρία» νοσηλεύετο για χρόνια η αισθαντική και ευαίσθητη ποιήτρια μας Μαρία Πολυδούρη, της οποίας ο ανεκπλήρωτος έρωτας για τον επίσης μεγάλο μας ποιητή Κώστα Καρυωτάκη, κλόνισε ανεπανόρθωτα την υγεία της.
*Ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι συγγραφέας και Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων – http://panosavramopoulos.blogspot.com/
