Το 2002 ο πρώην δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όντας επικεφαλής του AKP κέρδισε τις εκλογές της Τουρκίας. Το AKP είχε δημιουργηθεί από μετριοπαθή στελέχη του ισλαμικού κόμματος της Αρετής που είχε τεθεί εκτός νόμου. Μάλιστα ο ίδιος ο Ενρτογάν, ανέλαβε την εξουσία 5 μήνες αργότερα, αφού η καταδίκη του για ακραίο ισλαμικό κήρυγμα, του είχε στερήσει την δυνατότητα του άμεσου εκλέγεσθαι. Τι άλλο έγινε το 2002; Ο Ερντογάν τότε προσπάθησε να ξεπεράσει τον ισλαμικό εαυτό του και να γίνει αξιόπιστος δυτικός συνομιλητής. Το κουρδικό κόμμα έκλεισε το μάτι στον πρόεδρο του AKP και ο τούρκος ηγέτης φάνηκε ότι μπορεί να εξασφαλίσει πέραν της οικονομικής ευημερίας, μια ειρηνική περίοδο με τους γείτονες, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας.
Γιώργος Τράπαλης/ ActionPress
Είκοσι χρόνια μετά ο νυν πρόεδρος βρίσκεται προ της εξόδου έχοντας να αντιμετωπίσει μια παρόμοια κατάσταση πολιορκίας του θώκου του αλλά πλέον από μειονεκτική θέση. Εδώ και 6 μήνες ο δείκτης του πληθωρισμού εκτινάσσεται και δύσκολα αυτό θα σταματήσει με την παρούσα νομισματική πολιτική των χαμηλών επιτοκίων. Σε απλά… τουρκικά, ο λαός της γείτονος δεν μπορεί να επιζήσει λόγω της ακρίβειας. Από το υψηλότατο 36% του Ιανουαρίου έχει φτάσει το 70% στις μέρες μας και η τουρκική λίρα διολισθαίνει κάθε μέρα όλο και πιο χαμηλά έναντι του δολαρίου. Ο πόλεμος σίγουρα είναι ένα παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά, αλλά ακόμη και με τις πιο ευοίωνες προβλέψεις, οι εκλογές θα γίνουνμε τα CDS στο επίπεδο της κρίσης του 2008 και με τον πληθωρισμό στα επίπεδα της Τουρκίας του 2002.
Στο ναδίρ η δημοφιλία Ερντογάν
Είτε μιλάμε για προεδρικές εκλογές είτε για την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, το AKP δεν φαίνεται ικανό να κυβερνήσει. Ο Ερντογάν έχει ποσοστά δημοφιλίας που δεν ξεπερνάνε το 35%. Μάλιστα φαίνεται να χάνει από όλους τους πιθανούς αντίπαλους του. Αυτοί μάλιστα που τον σαρώνουν σε κάθε περίπτωση είναι οι δύο εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι δήμαρχοι Κωνσταντινούπολης και Άγκυρας, Ιμάμογλου και Γιαβάς. Ταυτόχρονα ένα μετριοπαθές κεντροδεξιό κόμμα με αρκετές προοδευτικές θέσεις (στήριξη των δικαιωμάτων& ανάδειξη των προβλημάτων των γυναικών και της LBGT κοινότητας, ενσωμάτωση της Τουρκίας στην Ευρώπη) υπό την Ασανσέρ φαίνεται να δίνει την χαριστική βολή στην κοινοβουλευτική κυριαρχία του AKP-MHP. Αυτό διότι στην Τουρκία, ένα τέτοιο κόμμα που φαινομενικά δεν έχει να λαμβάνει από το υπάρχον κυβερνητικό σχήμα, έχει προέλθει από μετριοπαθή στελέχη του Ακροδεξιού MHP του Μπαχτσελί.
Αξίζει να σημειωθεί πως το MHP βρίσκεται οριακά πάνω από το αναγκαίο 7% ώστε να αποτελέσει ξανά κοινοβουλευτικό κόμμα. Για να υπάρχει μια σαφής εικόνα, το AKP εδώ και 6 μήνες δεν μπορεί να ξεκολλήσει από το 30% και ο κυβερνητικός του εταίρος δεν ξεπερνά το5% σε καμία μέτρηση. Την ίδια στιγμή το Ρεπουμπλικανικό κόμμα είναι σταθερά πάνω από το 25% και το «Καλό κόμμα» της Ακανσέρ είναι σταθερά τρίτο με ποσοστά πάνω από 15%. Φυσικά η κουρδική σταθερά του 10% δεν αλλάζει σχεδόν ποτέ.
Οι ομοιότητες με το 2002 είναι πάρα πολλές και ο Ερντογάν το γνωρίζει. Άλλωστε δεν είναι μονό η προ εικοσαετίας σύγκριση. Ο πανίσχυρος Τραμπ έχασε πριν δύο χρόνια, όταν η άθλια αντιμετώπιση του covid, του κατέστρεψε το αφήγημα της ισχυρής Αμερικανικής οικονομίας και ο ίδιος προσπάθησε υπό μη δημοκρατικές συνθήκες να παραμείνει στον Λευκό Οίκο. Φυσικά τα δύο κράτη έχουν άλλες δικλείδες ασφαλείας απέναντι σε κάθε είδους πραξικόπημα, αλλά και εδώ οι ομοιότητες υπάρχουν.
Τελικά, Ταγίπ Χάσαμε;
Παρόλες τις ξεκάθαρες ενδείξεις της σαρωτικής ήττας Ερντογάν, ο Σουλτάνος έχει αποδείξει πως ξέρει να κρατά άσους στο μανίκι του. Είτε ως ικανός τζογαδόρος είτε ως ένας χαρισματικός χαρτοκλέφτης, είναι ικανός να παρουσιάσει στο τραπέζι χαρτιά που κανείς δεν έχει υπολογίσει, όπως μια πιθανή έκρηξη του Χρηματιστηρίου. Η Τουρκία, αυτό το δικέφαλο κράτος, παραμένει διχασμένο σε κάθε περίπτωση. Απλά αυτή τη φορά φαίνεται πως, το Κεμαλικό κόμμα μπορεί να επανέρθει στην εξουσία με την βοήθεια των ετερόκλητων Good Party (το κεμαλικό, εθνικιστικό Καλό Κόμμα) και του Δημοκρατικού κόμματος. Μένει να δούμε κατά πόσο το μέτωπο του Αντι-Ερντογανισμου θα μείνει αρραγές, μιας και οι εσωκομματικές κόντρες για τον επικεφαλής του μετώπου, μπορεί να αποβούν μοιραίες.
Ο Γιώργος Τράπαλης είναι Data Αnalyst
