€11 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης: Πού και σε ποιους θα δοθούν

Στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν ήδη ενταχθεί 372 έργα ύψους 13,5 δισ. ευρώ που εμπίπτουν στους τέσσερις βασικούς πυλώνες: «Πράσινη μετάβαση», «Ψηφιακή μετάβαση», «Απασχόληση – Δεξιότητες – Κοινωνική Συνοχή» και «Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμό της οικονομίας»

Μαρία Πέτρου/ Action Press

Έρχεται ζεστή ρευστότητα 3,56 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης βάζοντας έξτρα καύσιμο σε δεκάδες επενδυτικά έργα, την ώρα που το διεθνές περιβάλλον έχει αναταράξεις και τα διεθνή επιτόκια «πετάνε». Στο κυνήγι των επενδύσεων και στην υλοποίησή τους η κυβέρνηση έχει ποντάρει μεγάλο μέρος του πολιτικού της κεφαλαίου ενόψει, μάλιστα, και των εκλογών. Στον κρατικό προϋπολογισμό του 2023, το οικονομικό επιτελείο φιλοδοξεί να αυξήσει τις επενδύσεις κατά 16%. Προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 8,3 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και 5,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εκ των οποίων 3,5 δισ. ευρώ από το σκέλος των επιχορηγήσεων, στο οποίο έως σήμερα έχουν ενταχθεί 372 έργα και επενδύσεις ύψους 13,5 δισ. ευρώ.

Επενδυτικά δάνεια ύψους €6,82 δισ. μέσω 8 τραπεζών

Ηδη έχουν υποβληθεί 150 επενδυτικά σχέδια – Πώς αναλύεται ο προϋπολογισμός – Τι ισχύει για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Από τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών προκύπτει το υψηλό ενδιαφέρον για τα δάνεια του Ταμείου, τα οποία εξασφαλίζονται με μεσοσταθμικό επιτόκιο 0,90%. Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, σε συνεργασία με το τραπεζικό σύστημα έχουν υπογραφεί ήδη συμβάσεις για 650 εκατ. και  η Ελλάδα έχει υπερβεί τον στόχο.  Ειδικότερα, στο σκέλος των δανείων έχουν υποβληθεί συνολικά 150 επενδυτικά σχέδια από ενδιαφερόμενους επενδυτές. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους ανέρχεται σε 6,82 δισ. ευρώ εκ των οποίων 2,83 δισ. ευρώ αφορούν σε δάνεια του Ταμείου, 2,46 δισ. ευρώ σε κεφάλαια των τραπεζών και 1,53 δισ. ευρώ καλύπτονται από ίδια κεφάλαια των επενδυτών. Επίσης, από το σκέλος των επιδοτήσεων, έχουν ενταχθεί 372 έργα συνολικού προϋπολογισμού 13,5 δισ. ευρώ Μεταξύ αυτών είναι το «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» για τα έτη 2021 και 2022 και το οποίο αναμένεται να δώσει μεγάλη ανάσα στις μικρότερες επιχειρήσεις.

Ο προϋπολογισμός των 6,82 δισ. ευρώ από το σκέλος των δανείων αναλύεται ως εξής:

• 2,83 δισ. είναι τα αιτούμενα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, 2,45 δισ. τα κεφάλαια των τραπεζών και 1,53 δισ. ευρώ ίδια κεφάλαια των επενδυτών
• έχουν συμβασιοποιηθεί, 23 επενδυτικά σχέδια, συνολικού προϋπολογισμού 1,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 650 εκατ. χρηματοδοτούνται από πόρους-δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.
• τα συμβασιοποιημένα έχουν μεσοσταθμικό επιτόκιο 0,90%
• τα δάνεια έχουν μέση διάρκεια αποπληρωμής περίπου τα 10 έτη.

Πώς δίνονται τα δάνεια

Το σχέδιο υλοποιείται μέσω οκτώ τραπεζών. Δηλαδή, συμμετέχουν τέσσερις εμπορικές συστημικές τράπεζες, δύο μη συστημικές και δύο διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η EBRD.  Έχει ξεκινήσει η διαδικασία των διαγωνισμών του Equity platform.Αφορά επενδύσεις συμμετοχής σε καινοτόμες επιχειρήσεις και είναι ένα πρόγραμμα 500 εκατ. που στοχεύει σε τουλάχιστον 200 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν ανάγκη ενίσχυσης, προκειμένου να ξεκινήσουν ή να μεγαλώσουν τη δραστηριότητά τους.

Επίσης, σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων αυτήν τη στιγμή έχουν βγει «στο αέρα» δύο προγράμματα: Το «Innovate Now» 100 εκατό και το Q Equity, ύψους 400 εκατ. Παράλληλα, έχει προχωρήσει η υπογραφή επιχειρησιακής συμφωνίας Υπουργείου Οικονομικών και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την εθνική συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα InvestEU. Αποτελεί ένα εγγυοδοτικό πρόγραμμα 500 εκατ., με πρόβλεψη ότι θα κινητοποιηθούν, μέσω των εμπορικών τραπεζών, δανειοδοτήσεις τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ  Αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ευνοϊκότερους όρους. 

Μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Σύμφωνα με την έρευνα της Εθνικής Τράπεζας, η οποία  διενεργήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2022, οι επιχειρήσεις που σκοπεύουν να προχωρήσουν σε έστω μία επένδυση την ερχόμενη πενταετία αντιστοιχούν στο 86% των Μικρομεσαίων. Περίπου το 1/5 των επιχειρήσεων που σκοπεύουν να επενδύσουν (15% του τομέα) έλαβε αυτή την απόφαση  επειδή οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης καθιστούν τις επενδύσεις αυτές εφικτές.  Επιπλέον, το 32% των Μμε διευκολύνεται από το ενδεχόμενο να ενταχθεί στις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης. Οι ΜμΕ που δηλώνουν πως οι επενδύσεις τους θα συνδυαστούν με δράσεις του Ταμείου σχεδιάζουν κατά μέσο όρο 3% υψηλότερες επενδύσεις ως ποσοστό του κύκλου εργασιών τους.

Στοχεύουν σε δημιουργία συνεργασιών, πράσινη ανάπτυξη ή αύξηση μεγέθους και η πλειονότητα επιθυμεί να συνδυάσει το δάνειο του Ταμείου Ανάκαμψης με κάποια επιδότηση (60% των ΜμΕ κατά μέσο όρο). Τα ποσοστά είναι χαμηλότερα (40% των ΜμΕ κατά μέσο όρο) στις κατηγορίες εξωστρέφειας, καινοτομίας και ψηφιακού μετασχηματισμού, όπου υπάρχουν συγκριτικά περισσότερες επιλογές προγραμμάτων επιδοτήσεων (π.χ. πρόγραμμα «Ψηφιακός μετασχηματισμός ΜμΕ»).

68 μεταρρυθμίσεις

Το σχέδιο του «Ελλάδα 2.0» περιλαμβάνει 68 μεταρρυθμίσεις, συνολικά, στους τέσσερις πυλώνες και σε αυτή τη δόση ολοκληρώθηκαν 19 μεταρρυθμιστικά ορόσημα, μεταξύ των οποίων είναι ο προσωπικός βοηθός για Άτομα με Αναπηρία, η ενίσχυση των δεξιοτήτων των δικαστών για την επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης, η έναρξη εφαρμογής συστήματος αξιολόγησης απόδοσης και αμοιβής στο δημόσιο τομέα, καθώς και το πρόγραμμα αναδιοργάνωσης του ΟΣΕ-ΕΡΓΟΣΕ, το μεγαλύτερο που έχει γίνει στη χώρα μας για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου, ύψους 4,5 δισ. ευρώ. Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν ότι αυτό που ξεχωρίζει στο «Ελλάδα 2.0», από προηγούμενα πακέτα κοινοτικών ενισχύσεων, είναι ο πυλώνας των μεταρρυθμίσεων αφού το μήνυμα είναι να επιταχύνουν τις δημόσιες επενδύσεις  για την πράσινη και ενεργειακή μετάβαση, την ψηφιοποίηση κράτους και οικονομίας, τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων, των εξωστρεφών και καινοτόμων επιχειρήσεων και την κοινωνική συνοχή. 

Στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν ενταχθεί – προς το παρόν – 372 έργα, συνολικού προϋπολογισμού 13,5 δισ. ευρώ, με αποφάσεις που έχει υπογράψει ο κ. Σκυλακάκης. Τα έργα εμπίπτουν στους τέσσερις βασικούς πυλώνες του Σχεδίου, δηλαδή στην «Πράσινη μετάβαση», στην «Ψηφιακή μετάβαση», σε «Απασχόληση – Δεξιότητες – Κοινωνική Συνοχή» και σε «Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμό της οικονομίας».

Δάνεια

Στο «Ελλάδα 2.0» έχουν υποβληθεί 150 επενδυτικά σχέδια, μέχρι στιγμής, από ενδιαφερόμενους επενδυτές.

Ο συνολικός προϋπολογισμός τους ανέρχεται σε 6,82 δισ. ευρώ, περίπου, εκ των οποίων 2,83 δισ. ευρώ αφορούν σε δάνεια του ΤΑΑ, 2,46 δισ. ευρώ σε κεφάλαια των τραπεζών και 1,53 δισ. ευρώ καλύπτονται από ίδια κεφάλαια των επενδυτών. Οι παραπάνω επενδύσεις εμπίπτουν σε διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας, π.χ. βιομηχανία, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, μεταφορές, τουρισμός, υπηρεσίες, εμπόριο. Πλήθος έργων, από τα 150 υποβληθέντα επενδυτικά σχέδια, βρίσκεται στο στάδιο της προέγκρισης από τα πιστωτικά ιδρύματα, ενώ έχουν, ήδη, συμβασιοποιηθεί 23 επενδυτικά σχέδια, συνολικού προϋπολογισμού 1,41 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 650 εκατ. ευρώ χρηματοδοτούνται από πόρους-δάνεια του ΤΑΑ.

Αξίζει να επισημανθεί πως σε μία χρονική περίοδο ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων, το μεσοσταθμικό επιτόκιο των δανειακών συμβάσεων που έχουν υπογραφεί ανέρχεται σε 0,90%, με μέση διάρκεια αποπληρωμής περίπου τα 10 έτη.

Απορρόφηση πόρων

Σε επίπεδο απορρόφησης, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η εκταμίευση πόρων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανέρχεται σε 1,65 δισ. ευρώ (μέχρι και την 29η Σεπτεμβρίου).

Αναλυτικά οι πυλώνες: