Κατώτατο μισθό 800 ευρώ, τετραήμερη εργασία, ρύθμιση χρεών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, εξισορρόπηση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής προτείνει, μιλώντας στο Action24Press ο εργατολόγος και μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ.
Συνέντευξη: Βαγγέλης Παπαδημητρίου/ ActionPress
«Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, η πολιτική κλεψύδρα για την κυβέρνηση τελειώνει» τονίζει ο Διονύσης Τεμπονέρας, εκτιμώντας πως «δεν αποκλείεται για λόγους προσωπικής πολιτικής επιβίωσης, ο κ. Μητσοτάκης να προσφύγει σε εκλογές εντός του Φθινοπώρου».
Ο 40χρονος δικηγόρος – εργατολόγος με τη βαριά κληρονομιά, αφού είναι γιος του καθηγητή Μαθηματικών Νίκου Τεμπονέρα, που δολοφονήθηκε στις μαθητικές κινητοποιήσεις του 1991 στην Πάτρα από τον Γιάννη Καλαμπόκα, μιλά στο Action24Press για το εφιαλτικό οικονομικό περιβάλλον των «χαοτικών αβεβαιοτήτων» και τις πολιτικές ευθύνες της κυβέρνησης, για τις προτάσεις ΣΥΡΙΖΑ για την ανάσχεση της ακρίβειας.
-Με βάση τις πρόσφατες αυξήσεις των επιτοκίων, αλλά και τη διεθνή συγκυρία, εκτιμάται πως εισερχόμαστε σε μια νέα, οικονομική δίνη. Ποιες οι συνέπειες για την εθνική οικονομία;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πανδημία, ο πόλεμος, η ενεργειακή και η επισιτιστική κρίση, που ακολουθούν, έχουν δημιουργήσει ένα οικονομικό περιβάλλον, «χαοτικών αβεβαιοτήτων». Ο φόβος της ύφεσης, στοιχειώνει τις αγορές και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα σε μετοχές, ομόλογα και κρυπτονομίσματα. Στο αντίποδα, η τιμή του πετρελαίου, συνεχίζει να καλπάζει και «βλέπει» εκ νέου τα 125 δολάρια, το βαρέλι. Στην Ευρώπη, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Ιταλίας ξεπέρασε το 4,1%, για πρώτη φορά από το 2014. Το ελληνικό 10ετές, κινείται πλέον, πάνω από το 4,5%. Η αύξηση των επιτοκίων «χτυπά» άμεσα εκατομμύρια δανειολήπτες, τόσο φυσικά πρόσωπα, όσο και επιχειρήσεις, ενώ έχει έμμεσο αντίκτυπο και στους καταθέτες ταμιευτηρίου, που μπορεί να μην χάνουν, ούτε όμως καρπώνονται, τα οφέλη από την αύξηση. Οι άμεσοι χαμένοι σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι οι δανειολήπτες, που έχουν δάνεια, με κυμαινόμενο επιτόκιο, τα οποία και στη συντριπτική τους πλειονότητα, βασίζονται στο διατραπεζικό επιτόκιο Euribor.
Αν θέλουμε να δώσουμε ένα παράδειγμα επιβάρυνσης, για ένα στεγαστικό δάνειο, με υπόλοιπο 150.000 ευρώ και διάρκεια 20 χρόνια, η άνοδος του επιτοκίου κατά μισή μονάδα -από το 3% στο 3,5%, μεταφράζεται σε αύξηση, της τάξης των 38 ευρώ, με τη μηναία δόση να διαμορφώνεται στα 870 ευρώ έναντι 832 αρχικά. Δηλαδή, στη συγκεκριμένη περίπτωση ο δανειολήπτης βγαίνει χαμένος, κατά 38 ευρώ το μήνα. Παρόμοια είναι η κατάσταση και για τις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις. Η αύξηση των επιτοκίων, όπως και ο πληθωρισμός, ροκανίζουν την ανάπτυξη. Το σημερινό μείγμα ανατιμήσεων και πολέμου στην Ουκρανία, υπολογίζεται από την ΤτΕ ότι, θα κοστίσει στον ρυθμό ανάπτυξης το 2022, μία έως δύο ποσοστιαίες μονάδες, σύμφωνα με το βασικό και το δυσμενές σενάριο, αντίστοιχα. Έτσι, ο προβλεπόμενος ρυθμός ανάπτυξης, από 4,8%, μπορεί να πέσει στο 3,8% ή στο 2,8%.Ο πληθωρισμός, επηρεάζει την ανάπτυξη και μέσω της ανταγωνιστικότητας και του ισοζυγίου (αύξηση κόστους παραγωγής), πέρα από την προφανή μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος. Η κρίση αυτή δεν θα εξαφανιστεί δια μαγείας. Αυτή τη στιγμή όλες οι εκτιμήσεις, που στηρίζονται σε πραγματικά δεδομένα, κάνουν λόγο για μια συνθήκη μεσο-μακροπρόθεσμης διάρκειας. Εδώ συμπυκνώνεται και η πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης: όπως και το 2008, η κυβέρνηση της ΝΔ θεωρεί ότι, μπορεί να «κλείνει τα μάτια» μπροστά στην πραγματικότητα. Αντί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο θωράκισης και ανάταξης, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, θριαμβολογεί για το εικονικό success story της. Τον λογαριασμό βέβαια, τον πληρώνει η ελληνική κοινωνία.
–Προτείνετε αύξηση του κατώτατου μισθού, περιορισμό των απολύσεων και εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων μικρότερων και μεγαλύτερων. Πως συνδυάζονται όλα αυτά;
Πράγματι ένα από τα 5 +1 σημεία, που προτείνουμε για την ανάσχεση της ακρίβειας, είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού, ώστε να φτάσει τα 800 ευρώ. Η ΝΔ μας κατηγορεί για «πλειοδοτικό λαϊκισμό» και «λεφτόδεντρα», όμως μέσα στην νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία της, φαίνεται να αγνοεί, τις ευρωπαϊκές εξελίξεις: Οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατέληξαν σε νέα ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία θα διασφαλίζει κατώτατους μισθούς, το ύψος των οποίων, θα εγγυάται ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για τους εργαζομένους. Το ύψος των κατώτατων αμοιβών, θα πρέπει να διαμορφωθεί το 60% του ακαθάριστου διάμεσου μισθού και το 50% του ακαθάριστου μέσου μισθού, ενώ οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, θα πρέπει να ενισχυθούν ώστε να καλύπτουν τουλάχιστον από το 80% των εργαζομένων(στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή καλύπτεται από ΣΣΕ μόλις το 25% των εργαζομένων). Σε απλά λόγια, αυτό σημαίνει κατώτατο μισθό 800 ευρώ.
Την ώρα που ο «νόμος Χατζηδάκη» πριν από ένα χρόνο απελευθέρωνε τις απολύσεις, η υπόλοιπη Ευρώπη, προσπαθούσε να τις ανακόψει, για να συγκρατήσει την ύφεση και την ανεργία. Με βάση αυτές τις ευρωπαϊκές πρακτικές και εφαρμόζοντας παρόμοιες πολιτικές, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, έχει δεσμευτεί ότι, θα επαναφέρει το «βάσιμο λόγο απόλυσης»(δηλ. την αιτιολογημένη καταγγελία), ώστε να προστατεύεται το ασθενές μέρος, μιας εργασιακής σύμβασης, που είναι ο εργαζόμενος.
Σε σχέση με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το πρώτο και κύριο που πρέπει να γίνει, είναι ο ανασχεδιασμός των πόρων ανάκαμψης, προκειμένου να ενταχθεί και η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, πρέπει να υπάρξει μια αντίστοιχη με το 2018, ρύθμιση των χρεών των επιχειρήσεων, με διαγραφή μέρους της ονομαστικής αξίας και θέσπιση 120 δόσεων. Τέλος είναι εμφανής η ανάγκη να προβλεφθεί δραστική μείωση του κόστους λειτουργίας, ειδικά όσον αφορά το ρεύμα και θεσμική στήριξη, για τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, με φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα.
-Νέες εργασιακές συνθήκες διαμορφώνονται σε ένα νέο κόσμο. Ποια η εκτίμηση σας για την επόμενη ημέρα της εργασίας στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα του κ. Μητσοτάκη, οι εργαζόμενοι βιώνουν τις χειρότερες ημέρες: Εξαιρετικά χαμηλές αμοιβές, αποδυνάμωση των ελεγκτικών μηχανισμών, απορρύθμιση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, περιορισμός τους δικαιώματος της απεργίας, απλήρωτα ωράρια, απελευθέρωση των απολύσεων, ευελιξία και ανασφάλεια, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του νέου εργασιακού περιβάλλοντος. Κατόπιν τούτων, ορισμένοι νεοφιλελεύθεροι κύκλοι, αναρωτιούνται ακόμα, γιατί δεν βρίσκουν οι εργοδότες, εργατικό δυναμικό, να απασχοληθεί στον τουρισμό και στις κατασκευές. Φαίνεται είναι εντελώς αποκομμένοι από την πραγματικότητα. Δεν μπορεί κανείς να παραγνωρίσει ότι η ψηφιακή επανάσταση, η τεχνητή νοημοσύνη και η εισαγωγή της ρομποτικής στην παραγωγή, αλλάζουν άρδην τις εργασιακές σχέσεις. Όμως αν συνυπολογίσουμε τον τεράστιο παραγόμενο πλούτο και τις νέες δυνατότητες, διαπιστώνουμε ότι, υπάρχει μεγάλο περιθώριο να μειωθούν οι κοινωνικές ανισότητες με όρους αξιοπρέπειας. Η τετραήμερη εργασία, η εξισορρόπηση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων, η αξιοπρεπής διαβίωση, είναι οι σταθερές του μέλλοντος, αν θέλουμε να ζούμε σε δημοκρατικές κοινωνίες.
–Γιατί πιστεύετε ότι θα έχουμε πρόωρες εκλογές;
Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, η πολιτική κλεψύδρα για την κυβέρνηση τελειώνει. Ήδη βρισκόμαστε στην τελευταία προεκλογική χρονιά. Η κυβέρνηση αδυνατεί να αντιμετωπίσει την ακρίβεια, παλινωδεί στην εξωτερική πολιτική, εμπλέκει τη χώρα σε ένα πόλεμο, ενώ αποδεικνύεται αδύναμη, να διαφυλάξει την κοινωνική συνοχή. Δεν αποκλείεται για λόγους προσωπικής πολιτικής επιβίωσης, ο κ. Μητσοτάκης να προσφύγει σε εκλογές εντός του φθινοπώρου. Πόσο όμως μπορεί να αλλάξει μια κυβέρνηση βαθιά ιδεοληπτική και συντηρητική, όταν ακόμα και σήμερα, παρά τις τεκτονικές αλλαγές, συνεχίζει να ορκίζεται στην λιτότητα, στην αυτορρύθμιση της αγοράς, στη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος και στην απαξίωση του κοινωνικού κράτους; Οι εκλογές θα έρθουν σύντομα, ως αίτημα των ίδιων των πολιτών, για να απαλλαγούν από μια ακραία, νεοσυντηρητική κυβέρνηση που κάνει συνεχώς χειρότερη την ζωή τους.
–Κάποτε ο Γιάννης Δραγασάκης είχε μιλήσει για την ανάγκη της «βίαιας ωρίμανσης του ΣΥΡΙΖΑ». Ωρίμασε;
Η συνεδριακή διαδικασία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με την πρωτοφανή συμμετοχή των μελών του κόμματος, απάντησε σε ζητήματα ιδεολογικά, οργανωτικά και πολιτικά. Με εμφατικό και ενωτικό τρόπο ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ βγαίνει από το συνέδριό του ισχυρότερος, πιο λαϊκός, σύγχρονος και έτοιμος, να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο κυβερνητικό σχέδιο που θα δώσει διέξοδο, στην αγωνία της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών. Η εμπειρία της κυβερνητικής περιόδου, η αξιοποίηση-εμπλοκή των δεκάδων χιλιάδων νέων μελών που θα φέρουν νέες ιδέες στις κομματικές διαδικασίες, το διεθνές περιβάλλον που επαναφέρει τις αξίες και τα οράματα της Αριστεράς στο προσκήνιο, οι επεξεργασίες που γίνονται εντός και εκτός κομματικών οργάνων, είμαι βέβαιος ότι θα έχουν θετική επίδραση στον μετασχηματισμό-μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ σε ένα κόμμα, λαϊκό και κυβερνητικό, σύγχρονο και διαλεκτικό, ώριμο στην επεξεργασία των δεδομένων αλλά πάντα εμπλουτισμένο, από την ορμή, της ριζοσπαστικής ανατροπής. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα είναι ένα υβριδικό κόμμα της Αριστεράς, που είναι υποχρεωμένο «να κινείται». Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ιβηρική, στην Γαλλία και σε άλλες χώρες στην Ευρώπης, δικαιώνουν τις πολιτικές δυνάμεις που αντιμάχονται τον νεοφιλελεύθερο μονεταρισμό και διατυπώνουν την ανάγκη για μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Η προσπάθεια ενσωμάτωσης των δυνάμεων αυτών στην συντηρητική ευρωπαϊκή, πολιτική τεχνοδομή είναι εμφανής, όμως όλο και περισσότερα αντίστοιχα πολιτικά εγχειρήματα, διεκδικούν την αλλαγή των συσχετισμών. Σε ένα τέτοιο προοδευτικό τόξο αριστερού, ριζοσπαστικού ρεαλισμού εντάσσεται και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Η κρισιμότητα των στιγμών, απαιτεί την μεγίστη δυνατή πολιτική ενσυναίσθηση, την ψύχραιμη ανάγνωση της νέας κατάστασης, οργανωτική επάρκεια και μαζική διείσδυση στα κοινωνικά στρώματα, που θέλει να οργανώσει και να εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
