Αδεια διαμονής σκέφτεται να τους χορηγήσει η κυβέρνηση – Παρατηρείται αύξηση ροών μέσω Εβρου – Πόσα παιδιά φιλοξενούνται στη χώρα και σε ποιες δομές
Ρενάτο Λέκκα/ Action Press
Πλαίσιο για να δίνεται άδεια διαμονής στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα επιχειρεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση. Σκοπός είναι να αποφευχθούν «φαινόμενα Σαϊντού Καμαρά» εν όψει και της νέας χρονιάς που έρχεται, καθώς πολλοί ανήλικοι θα ενηλικιωθούν. Για να αποφύγει τον κίνδυνο να δούμε κι άλλους μαθητές να βρίσκονται αντιμέτωποι με την απέλαση, επειδή απλώς ενηλικιώθηκαν, στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δουλεύουν προς την κατεύθυνση εξεύρεσης λύσης. Σύμφωνα με πληροφορίες της Action Press όλα δείχνουν πως θα καταλήξουμε σε μία «ειδικού τύπου άδεια διαμονής» για όλα τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που θα έχουν φοιτήσει τουλάχιστον τρία χρόνια σε ελληνικά σχολεία.
Οι αλλαγές που προωθούνται
Στο υπουργείο αναγνωρίζουν τη συστημική έλλειψη ενός καθεστώτος προστασίας των ανήλικων προσφυγόπουλων. Ο κίνδυνος αυξάνεται αμέσως μετά την ενηλικίωσή τους, όταν το ενδεχόμενο απέλασης απ’ τη χώρα είναι πλέον ορατό. Η χορήγηση άδειας διαμονής, που επεξεργάζεται το υπουργείο, θα δίνεται στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που μεγαλώνουν μόνα στην Ελλάδα. Στην ουσία δίνεται το δικαίωμα σε κάθε παιδί που μεγαλώνει ανάμεσά μας (ανεξάρτητα απ’ τους βαθμούς ή τις επιδόσεις του) να νομιμοποιήσει την παρουσία του στη χώρα μας.
«Η χορήγηση μιας ειδικής άδειας διαμονής είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση ενός ελάχιστου πλαισίου προστασίας των δικαιωμάτων των ασυνόδευτων παιδιών, σύμφωνη τόσο με τις πρόσφατες εξαγγελίες πολλών θεσμικών παραγόντων, όσο και με τις πολιτικές που προβλέπονται στην Εθνική Στρατηγική για την Προστασία των Ασυνόδευτων Ανηλίκων» σημειώνει σε ανακοίνωσή του το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες. Για τις αλλαγές που σκέφτεται το υπουργείο Μετανάστευσης -και συγκεκριμένα η αρμόδια υφυπουργός για την ένταξη, Σοφία Βούλτεψη- είναι ενήμερος ο πρωθυπουργός. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μάλιστα ζήτησε να προχωρήσουν οι αλλαγές μετά το καλοκαίρι, ωστόσο φαίνεται ότι έχουν ήδη δημιουργηθεί μεγάλες καθυστερήσεις. Ανώτατη πηγή του υπουργείου Μετανάστευσης μάς έλεγε ότι το νομικό πλαίσιο είναι υπό διαμόρφωση. Στη συζήτηση, που γίνεται αυτό το διάστημα, φαίνεται πως η άδεια διαμονής θα έχει ισχύ τρία χρόνια.
Το νομικό πλαίσιο
Οπως εξηγούν νομικοί μιλώντας στην Action Press το ζήτημα μπορεί να καλυφθεί με τροποποίηση του άρθρου 19Α του Ν. 4251/2014, που θα ορίζει ότι χορηγείται άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, μεταξύ άλλων, στις παρακάτω κατηγορίες πολιτών τρίτων χωρών: «Ασυνόδευτοι ή χωρισμένοι από τις οικογένειές τους ανήλικοι, που τελούν υπό την προστασία της Ειδικής Γραμματείας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Τη δυνατότητα αυτή διατηρούν και μετά την ενηλικίωσή τους, σε περίπτωση οριστικής απόρριψης τυχόν αίτησης διεθνούς προστασίας που έχουν υποβάλει ως ασυνόδευτοι ή χωρισμένοι απ’ τις οικογένειές τους ανήλικοι…».
Διχάσει η Επιτροπεία
Σύμφωνα με την Ειδική Γραμματεία Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, στην Ελλάδα υπάρχουν 2.352 ασυνόδευτα ανήλικα προσφυγόπουλα. Το 86% είναι αγόρια και το 14% κορίτσια. Μόνο το 6% είναι κάτω των 14 ετών.
- 1.729 μένουν σε Κέντρα Φιλοξενίας
- 199 σε διαμερίσματα υποστηριζόμενης διαβίωσης.
- 189 σε δομές επείγουσας φιλοξενίας.
- 221 σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης.
- 14 σε ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας.
Οσον αφορά την εθνικότητα των ασυνόδευτων ανηλίκων, το 26% είναι απ’ το Αφγανιστάν, το 16% από το Πακιστάν, το 8% από τη Συρία, ενώ το υπόλοιπο 49% είναι από άλλες χώρες (κυρίως της Αφρικής, συμπεριλαμβάνονται 39 παιδιά, τα οποία συνοδεύονται από ενήλικο που δεν είναι κατά τον νόμο ο κύριος κηδεμόνας τους. Επίσης 11 παιδιά απ’ την Ουκρανία, τα οποία συνοδεύονται από τρεις συνοδούς).
Εθνικό Σύστημα Επιτροπείας
Την ίδια ώρα έχει πάρει σάρκα και οστά το σύστημα για την επιτροπεία για τα ασυνόδευτα ανήλικα. Ο λόγος της θέσπισης δεν είναι άλλος από τις απειλές των ευρωπαϊκών κυρώσεων, καθώς η χώρα μας έχει καθυστερήσει και η πίεση της Ε.Ε. ήταν έντονη. Στις αλλαγές που προώθησε η κυβέρνηση φαίνεται να εμπιστεύεται τις ΜΚΟ, παρ’ όλο που επιτέθηκε σ’ αυτές όλο το προηγούμενο διάστημα. Οπως σημειώνουν πρόσωπα που γνωρίζουν καλά το ζήτημα του προσφυγικού-μεταναστευτικού, η κυβέρνηση υιοθέτησε πολλά σχόλια των ΜΚΟ την περίοδο που το νομοσχέδιο βρισκόταν σε διαβούλευση.
Αντιδράσεις για τις αλλαγές
Οι ενστάσεις που τίθενται από αντιπολίτευση, ΜΚΟ και νομικούς αφορούν τα κριτήρια για το πώς θα επιλεγούν οι φορείς που θα ασκήσουν την επιτροπεία κι αυτό διότι υπάρχει ο φόβος ότι θα μπορούσαν να αναλάβουν αυτό τον ρόλο όσοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις μόνο και μόνο για να επιδοτηθούν.
Παράλληλα γίνεται κριτική προς την κυβέρνηση για το γεγονός ότι στο παρελθόν στιγμάτισε τις ΜΚΟ, ενώ τώρα δίνει πολλές αρμοδιότητες σε αυτές.
Αύξηση ροών από τον Εβρο
Την ίδια ώρα παρατηρείται αύξηση ροών στον Εβρο από ασυνόδευτα προσφυγόπουλα. Η πλειονότητα των ασυνόδευτων ανήλικων, που εισέρχονται από τα χερσαία σύνορα, είναι έφηβοι απ’ το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και τη Συρία. Η αύξηση στις ροές παρατηρείται απ’ τον Απρίλιο.
Το νέο πλαίσιο φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων
- Κανόνες για τη λειτουργία των κέντρων φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων και των εποπτευομένων διαμερισμάτων ημιαυτόνομης διαβίωσης, για ανηλίκους που έχουν συμπληρώσει το 16ο έτος της ηλικίας τους.
- Εθνικό Μητρώο Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων. Σκοπός είναι η ολοκληρωμένη και συνολική καταγραφή των στοιχείων των ανηλίκων και για τη συλλογή των απαραίτητων πληροφοριών για τις επιχειρησιακές ανάγκες της Ειδικής Γραμματείας στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων της.
- Αναλυτικός διορισμός της διαδικασίας διαχείρισης αιτημάτων στέγασης, την οποία επιλαμβάνεται η Μονάδα Διαχείρισης Αιτημάτων Στέγασης και Μετεγκαταστάσεων.
- Εθνικός Μηχανισμός Επείγουσας Ανταπόκρισης ως λειτουργία της Ειδικής Γραμματείας, για τον εντοπισμό και την άμεση παροχή προστασίας και φροντίδας των ασυνόδευτων ανηλίκων που βρίσκονται σε αστεγία ή επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης.
- Δράσεις για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα. Εξειδικευμένο προσωπικό θα αναλαμβάνει να συνοδεύει τους ανήλικους από ένα σημείο της χώρας σε άλλο.
