Η χρονική συγκυρία προσδιόρισε σε μεγάλο βαθμό τη σημασία και τη βαρύτητα της ιστορικής – όπως καταγράφεται πλέον – επίσκεψης του έλληνα πρωθυπουργού στις ΗΠΑ.
Αρθρο του Γιώργου Κουμουτσάκου για το Σαββατιάτικο έντυπο Action24Press.
Η παράνομη και βάναυση ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει θέσει σε κίνηση τις μεγάλες γεωπολιτικές και ιστορικές τεκτονικές πλάκες στην περιοχή. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία είναι στρατιωτικά διακρατικός και γεωγραφικά περιορισμένος στα ουκρανικά εδάφη. Όμως, ενεργειακά, οικονομικά, διπλωματικά και γεωπολιτικά, είναι παγκόσμιος. Μπροστά στα μάτια μας εξελίσσεται μια μεγάλη αναδιάταξη συμφερόντων, επιρροής, ισχύος και ισορροπίας δυνάμεων. Η ευρύτερη περιοχή της Ελλάδας, από τη Μαύρη Θάλασσα, τα Βαλκάνια και το Αιγαίο, έως την Ανατολική Μεσόγειο είναι στο επίκεντρο αυτής της τεκτονικής κινητικότητας. Μία νέα αρχιτεκτονική ενεργειακής ασφάλειας και γεωστρατηγικής ισορροπίας θα αναδυθεί μετά τον πόλεμο.
Το κρίσιμο ερώτημα λοιπόν είναι ποια θέση και ποιο ρόλο θα έχει η Ελλάδα στη νέα τάξη πραγμάτων που κυοφορείται. Ποιο θα είναι το ειδικό μας βάρος, ποιος ο ρόλος και η επιρροή μας την επόμενη, μετά τον πόλεμο, ημέρα; Θα είναι στο «τραπέζι» όταν θα διαμορφώνεται η νέα κατάσταση πραγμάτων στην περιοχή; Και σε ποια θέση;
Η επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ ήρθε ακριβώς σε αυτήν τη στιγμή. Τη στιγμή που «ρίχνονται» τα θεμέλια οικοδόμησης των νέων ισορροπιών στην περιοχή μας. Η μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα είναι να βρεθεί στη σωστή πλευρά της νέας ισορροπίας. Να κερδίσει δηλαδή σε γεωπολιτική βαρύτητα, αξία και ρόλο στην ευρύτερη περιοχή.
Το ταξίδι Μητσοτάκη στις ΗΠΑ έβαλε τις βάσεις για μια «διακεκριμένη θέση» της Ελλάδας στη μετά τη σύγκρουση εποχή. Ο έλληνας πρωθυπουργός πήγε στις ΗΠΑ με σφαιρική, όχι με μονοθεματική ατζέντα. Εξ´αρχής σκοπός της επίσκεψης ήταν η προβολή της Ελλάδας ως μιας αξιόπιστης συμμάχου χώρας με εθνική αυτοπεποίθηση, με σχέδιο και ρόλο. Όχι μιας Ελλάδας, που προσδιορίζεται σε σχέση με την Τουρκία.
Προβολή για τρία μέτωπα
Η προβολή της Ελλάδας κάλυψε στην ουσία τρεις περιοχές: τη γεωστρατηγική της βαρύτητα, τον ενεργειακό της ρόλο και τις αναπτυξιακές δυνατότητες της οικονομίας της.
Στο πεδίο της γεωστρατηγικής ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα παίρνει ξεκάθαρες θέσεις, σύμφωνες με τις διαχρονικές και διακομματικές αρχές που βρίσκονται στον πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής της. Είναι απέναντι σε κάθε αναθεωρητισμό που αγνοεί και παραβιάζει αρχές όπως η εδαφική ακεραιότητα, η εθνική κυριαρχία και εθνική ανεξαρτησία ενός κράτους.
Με την ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία αποκτήσαμε βαθύτερο γεωστρατηγικό πάτημα σε ολόκληρη την περιοχή και μέσα στο ΝΑΤΟ.
Οι επικριτές της ας σκεφτούν πόσο πιο σημαντική θα ήταν η Τουρκία για τις ΗΠΑ, πόσο μεγαλύτερη γεωστρατηγική εξάρτηση θα είχε η Ουάσιγκτον από την Άγκυρα, εάν εμείς δεν αναλαμβάναμε ρόλους σύμφωνα με αυτήν την αμυντική συμφωνία. Κάτι τέτοιο θα εξασθενούσε την Ελλάδα. Εμείς είπαμε «όχι, αυτό δεν θα αφήσουμε να συμβεί. Θα προχωρήσουμε στην αναβάθμιση της συμφωνίας Ελλάδας-ΗΠΑ.»
Κάποιοι επίσης ισχυρίστηκαν ότι η Ελλάδα έπρεπε να ακολουθήσει την πολιτική της Τουρκίας που εκβιάζει, παζαρεύει, που δεν παίζει καθαρά, προκειμένου να ωφεληθεί. Η εξωτερική πολιτική των κρατών δεν αντιγράφεται. Κάθε κράτος ακολουθεί εκείνην που του ταιριάζει, σύμφωνα με τη γεωστρατηγική του θέση, τις συμμαχίες, το μέγεθος, τα οικονομικά του χαρακτηριστικά και την ιστορία του. Η ιστορία δείχνει ότι οι επιλογές που ως έθνος διαχρονικά κάναμε, μας ωφέλησαν.
Η δεύτερη «περιοχή» προβολής ήταν ο ενεργειακός ρόλος της χώρας μας, με έμφαση στην αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης, την αναβάθμιση της Ρεβυθούσας, τις διακλαδώσεις του αγωγού TAP, τη μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο για τα Βαλκάνια, το γεγονός ότι η χώρα συνεισφέρει ήδη στη Βουλγαρία και σε λίγα χρόνια θα μπορεί να τροφοδοτεί με αέριο ακόμη και χώρες της Αν. Ευρώπης. Όλα αυτά αθροίζονται σε μια κρίσιμη μάζα εξελίξεων που αναβαθμίζουν το ρόλο της Ελλάδας στην ενεργειακή σκακιέρα της Μεσογείου.
Η τρίτη «περιοχή» αφορά στην οικονομία και στην ανάπτυξη. Στο επίκεντρο η Ελλάδα των μεταρρυθμίσεων και του εκσυγχρονισμού που γίνεται ολοένα και περισσότερο μια χώρα φιλική σε επενδύσεις. Δεν είναι τυχαίο το κύμα προσέλευσης αμερικανικών επενδύσεων και τουριστών τα τελευταία χρόνια.
Η Ελλάδα παρουσιάστηκε στις ΗΠΑ όπως ακριβώς έπρεπε. Εκείνοι που ήταν ήδη φίλοι μας έγιναν περισσότερο φίλοι, εκείνοι που δυσπιστούσαν έγιναν νέοι φίλοι μας και όσοι ήταν μακριά μας το ξανασκέφτονται.
Στις ΗΠΑ η Ελλάδα έβαλε πολύ ισχυρές υποθήκες για μια «διακεκριμένη θέση» στη μετά τον ουκρανικό πόλεμο εποχή που ήδη διαμορφώνεται.
Ο Γιώργος Κουμουτσάκος είναι Βουλευτής ΝΔ Βόρειου Τομέα της Αθήνας και τ. υπουργός
