210 εκατ. δολάρια ρωσικών εταιρειών φαίνεται να πέρασαν από θυγατρικές ελληνικών τραπεζών από το 2010 έως το 2014 -Το Action 24 Press αποκαλύπτει τις διαδρομές – Οι offshore εταιρείες, οι μολδαβοί δικαστές, οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και ο ξάδελφος του Πούτιν.
Ρεπορτάζ ειδικού συνεργάτη του σαββατιάτικου εντύπου Action24Press.
Το «Ρωσικό Πλυντήριο» θεωρείται ότι είναι μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις ξεπλύματος χρήματος στην ιστορία, με ποσά που αγγίζουν τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτά τα χρήματα φέρεται να ξεπλύθηκαν μέσα σε τέσσερα χρόνια, από το 2010 έως το 2014, οπότε έγιναν οι πρώτες δημοσιογραφικές αποκαλύψεις για το θέμα.
Με το «Ρωσικό Πλυντήριο» -όπως ονομάστηκε το ερευνητικό πρότζεκτ της διεθνούς δημοσιογραφικής ένωσης OCCRP- ήρθαν στο φως στοιχεία για offshore εταιρείες, μολδαβούς δικαστές, τράπεζες, επιφανείς επιχειρηματίες, ενώ στην επιχείρηση ξεπλύματος εμπλέκονταν και πρόσωπα που συνδέονται με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες κι έναν εξάδελφο του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Αμέσως μετά τις αποκαλύψεις για το «πλυντήριο» το 2014, ξεκίνησαν να διεξάγονται κρατικές έρευνες στη Μολδαβία για ξέπλυμα χρήματος. Τα 20 δισ. δολάρια που ξεπλύθηκαν φέρεται να είχαν διακινηθεί μέσω δύο τραπεζών σε Μολδαβία και Λετονία και να περνούσαν μέσα από τραπεζικούς λογαριασμούς 21 βρετανικών και offshore εταιρειών.
Την έρευνα του «Ρωσικού Πλυντηρίου», διαδέχθηκε το 2017 το δημοσιογραφικό πρότζεκτ «Παγκόσμιο Πλυντήριο» (Global Laundromat). Το τελευταίο έριξε φως στη δραστηριότητα αυτών των 21 βρετανικών και offshore εταιρειών που είχαν λάβει τα χρήματα από το «Ρωσικό Πλυντήριο», και που τότε πλέον οι έλεγχοι, πέρα από την Μολδαβία όπου ξεκίνησαν το 2014, επεκτείνονταν και σε Λετονία αλλά και σε Ρωσία. Από τη νέα διαρροή των τραπεζικών δεδομένων, προέκυπτε ότι αυτές οι 21 βρετανικές και offshore εταιρείες που εμπλέκονταν στο «Ρωσικό Πλυντήριο» είχαν συναλλαγές με εταιρείες από δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και της Κύπρου. Τα χρήματα των συναλλαγών περνούσαν μέσα από τράπεζες οι οποίες όφειλαν κανονικά να πραγματοποιούν ελέγχους δεούσης επιμέλειας για την προέλευση των χρημάτων.
Στην Ελλάδα για… «πρόπλυση»
Ενώ στην περίπτωση της Ελλάδας φαίνεται ότι έφτασαν περί τα 2 εκατομμύρια δολάρια από τις 21 εμπλεκόμενες βρετανικές και offshore εταιρείες, στην Κύπρο έφτασαν πάνω από 880 εκατομμύρια δολάρια – περισσότερα και από αυτά που κατέληξαν στη Ελβετία.
Από αυτά τα 880 εκατομμύρια, περίπου 210 φαίνεται να πέρασαν από θυγατρικές ελληνικών συστημικών τραπεζών. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες που δέχονταν τα χρήματα όφειλαν να ελέγχουν την φερεγγυότητα της τράπεζας-αποστολέα. Δηλαδή εάν είναι συμμορφωμένη με τους νόμους για το ξέπλυμα όταν αυτή βρίσκεται εκτός ευρωσυστήματος (όπως συνέβαινε με την μολδαβική τράπεζα που τέθηκε στο στόχαστρο των ερευνών) αλλά να ελέγχουν και την εταιρεία που έστελνε τα χρήματα (βρετανικές και offshore) καθώς και αυτές που τα ελάμβαναν. Στην περίπτωση των θυγατρικών των ελληνικών τραπεζών στην Κύπρο, εποπτική αρχή τους είναι η Κεντρική Τράπεζα εκεί, όμως, μερίδα ευθύνης για το εάν λειτουργούν οι μηχανισμοί ελέγχου ξεπλύματος χρήματος φέρουν και οι μητρικές τους στην Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι η λετονική τράπεζα από την οποία προέρχονταν μεγάλοι όγκοι εμβασμάτων που περνούσαν από τις κυπριακές τράπεζες έκλεισε λόγω του σκανδάλου του «Ρωσικού Πλυντηρίου» – η άδειά της ανακλήθηκε το 2016 από την εποπτική αρχή της Λετονίας.
Κι ύστερα ήρθαν οι αποκαλύψεις των FinCEN Files από το ICIJ και το BuzzFeed το 2020. Στην συγκεκριμένη διαρροή περιλαμβάνονταν περισσότερες από 2.100 αναφορές ύποπτης δραστηριότητας που έχουν υποβληθεί από διεθνείς τράπεζες και άλλες χρηματοοικονομικές εταιρείες, που έχουν παραρτήματα επί αμερικανικού εδάφους, στο Δίκτυο Δίωξης Οικονομικών Εγκλημάτων (Financial Crimes Enforcement Network – FinCEN) του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ. Η συγκεκριμένη μονάδα θεωρείται ως μία «υπηρεσία πληροφοριών» στην καρδιά του παγκόσμιου συστήματος για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Και σε αυτή τη διαρροή επαναλαμβάνεται το ίδιο σκηνικό: ενώ για την Ελλάδα φαίνεται να υπάρχουν αναφορές ύποπτης δραστηριότητας για περίπου 12,9 εκατομμύρια δολάρια εξερχόμενα από τραπεζικούς λογαριασμούς της χώρας και για μόλις 5.700 δολάρια εισερχόμενα, στην Κύπρο τα αντίστοιχα ποσά είναι περίπου 400 εκατομμύρια εξερχόμενα και πάνω από 1 δισ. εισερχόμενα. Ο μεγαλύτερος όγκος χρήματος που περιλαμβανόταν σε αναφορές ύποπτης δραστηριότητας αφορούσαν τράπεζες που εξυπηρετούσαν κυρίως πελάτες από την Ρωσία και την Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με τα στοιχεία που περιήλθαν σε γνώση του Action 24 Press, από τις θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών φέρεται να στάλθηκαν συνολικά 25 εκατομμύρια και να ελήφθησαν 43 εκατομμύρια δολάρια που σχετίζονταν με αναφορές. Σε αυτές εμφανίζονται εταιρείες που εμπλέκονται ή πραγματοποιούν συναλλαγές για λογαριασμό προσώπων με ύποπτη δραστηριότητα, οι οποίες διατηρούσαν λογαριασμούς και συναλλάσσονταν μέσω θυγατρικών των ελληνικών συστημικών τραπεζών στην Κύπρο. Και έτσι τα ονόματα των ελληνικών τραπεζών περιλαμβάνονταν στις αναφορές ύποπτης δραστηριότητας, όπου και περιγράφονταν οι διαδρομές του χρήματος.
Αρκάντι Ρότενμπεργκ, Ο ολιγάρχης «αχυράνθρωπος»
Ανάμεσα σε πρόσωπα και σε εταιρείες συμφερόντων τους που εντοπίστηκαν να λαμβάνουν ή να στέλνουν χρήματα μέσω θυγατρικών ελληνικών τραπεζών στην Κύπρο περιλαμβάνεται ο ρώσος ολιγάρχης Αρκάντι Ρότενμπεργκ, ο οποίος από το 2014 και μετά είναι σε λίστες διεθνών κυρώσεων – από την απόσχιση της Κριμαίας μέχρι και πρόσφατα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ πριν από λίγες εβδομάδες η Γαλλία προχώρησε σε δέσμευση της ακίνητης περιουσίας του εκεί.
Στις αναφορές ύποπτης δραστηριότητας των FinCEN Files, εταιρείες που συνδέονται με «αχυράνθρωπο» που χρησιμοποιεί ο Ρότενμπεργκ για να συστήνει offshore εντοπίζονται να λαμβάνουν πάνω από 350.000 δολάρια την περίοδο 2012-2014 από άλλες εταιρείες οι οποίες διατηρούσαν λογαριασμούς σε θυγατρικές ελληνικών τραπεζών στην Κύπρο. Συγκεκριμένα, 305.000 δολάρια στάλθηκαν από κυπριακή συμβουλευτική εταιρεία η οποία σήμερα έχει διαγραφεί από το εταιρικό μητρώο, ενώ άλλα 48.000 δολάρια από αγγλική εταιρεία.
Στις αναφορές σημειώνεται επίσης ότι ο «αχυράνθρωπος» και η ομάδα του ενδέχεται να έχουν συστήσει πλήθος εταιρειών για ρώσους ολιγάρχες και για πρόσωπα από τον στενό κύκλο του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Κονσταντίν Κιλίμνικ, Ο πράκτορας των Ρώσων
Σύμφωνα με την αμερικανική κυβέρνηση «ο Κονσταντίν Κιλίμνικ είναι Ρώσος και Ουκρανός πολιτικός σύμβουλος και γνωστός πράκτορας των Ρωσικών Υπηρεσιών Πληροφοριών που εκτελεί επιχειρήσεις επιρροής για λογαριασμό τους. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016, ο Kilimnik παρείχε στις Ρωσικές Υπηρεσίες Πληροφοριών ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με τις δημοσκοπήσεις και τη στρατηγική της εκστρατείας». Επιπλέον, ο Κιλίμνικ, λένε οι ΗΠΑ, προσπάθησε να προωθήσει την αφήγηση ότι η Ουκρανία, όχι η Ρωσία, είχε παρέμβει στις προεδρικές εκλογές του 2016, ενώ του χρεώνουν ότι προσπάθησε να εκπονήσει σχέδιο για την επιστροφή του ουκρανού πρώην προέδρου -και ανθρώπου του Πούτιν- Βίκτορ Γιανουκόβιτς, στην εξουσία. Όποιος δε παρείχε στις ΗΠΑ χρήσιμες πληροφορίες που θα οδηγούσε στη σύλληψη του Κιλίμνικ θα ελάμβανε 250.000 δολάρια από το FBI.
Στη διαρροή των αναφορών ύποπτης δραστηριότητας φαίνεται ότι εταιρείες του Κιλίμνικ λαμβάνουν από άλλες εταιρείες που τηρούν λογαριασμούς σε θυγατρικές ελληνικών τραπεζών στην Κύπρο περίπου 830.000 δολάρια από το 2015 έως το 2017. Ο μεγαλύτερος όγκος των χρημάτων, σχεδόν 800.000 δολάρια, προέρχεται από offshore που έχει έδρα στις Σεϋχέλλες.
«Είναι ανησυχητικό ότι η κύρια χρηματοδότηση για τον λογαριασμό προέρχεται από μια μη επαληθεύσιμη οντότητα που βρίσκεται στις Σεϋχέλλες, για την οποία δεν μπορούν να βρεθούν επαληθεύσιμες πληροφορίες. Τελικά, υπάρχει υποψία σχετικά με την πηγή των κεφαλαίων. Είναι δεδομένο ότι εμπλέκεται μια εταιρεία που φαινομενικά έχει έδρα τις Σεϋχέλλες. Οι λογαριασμοί της τηρούνται σε ένα καταφύγιο τραπεζικού απορρήτου (Κύπρος) και πληρώνουν μια εταιρεία συμβούλων που φαίνεται να ειδικεύεται σε θέματα που σχετίζονται με τη Ρωσία. Αυτή η δραστηριότητα λογαριασμού είναι ασυνήθιστη και δεν μπορεί να εξηγηθεί εύκολα», επισημαίνεται σε σχετική αναφορά ύποπτης δραστηριότητας.
Ντμίτρο Φίρτας, Ο ολιγάρχης των διαμαντιών
Στις 18 Ιουνίου 2021, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας επέβαλε κυρώσεις κατά του ουκρανού ολιγάρχη Ντμίτρο Φίρτας επειδή επιχείρησή του στον τομέα εξόρυξης και επεξεργασίας τιτανίου βοήθησε το «στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Ο Φίρτας έχει απασχολήσει αρκετές φορές διεθνή μέσα ενημέρωσης, καθώς εμφανίζεται να έχει διασυνδέσεις με το οργανωμένο έγκλημα της Ανατολικής Ευρώπης, τη διαφθορά του ουκρανικού δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένου του πρώην προέδρου της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς, και άλλες «αμφιλεγόμενες» δραστηριότητες. Επιπλέον όντας μεσάζοντας της Gazprom επί χρόνια φέρεται να έχει διοχετεύσει κονδύλια σε καμπάνιες φιλορώσων πολιτικών στην Ουκρανία.
Στη διαρροή των αναφορών ύποπτης δραστηριότητας το όνομά του συνδέεται με εταιρεία του που μέσω λογαριασμών θυγατρικής ελληνικής τράπεζας στην Κύπρο, καθώς και κυπριακής τράπεζας και λετονικής, διοχέτευσε κατά την περίοδο 2008-2013 περίπου 5,4 εκατομμύρια δολάρια μέσω έξι εμβασμάτων σε εταιρεία διαμαντιών.
«Αυτές οι συναλλαγές θα μπορούσαν να είναι ένδειξη ξεπλύματος κεφαλαίων μέσω αγοράς διαμαντιών ή θα μπορούσε να είναι επωφελής για τις αρχές επιβολής του νόμου στον εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων του Φίρτας», επισημαίνεται σε σχετική αναφορά.
Σημειώνεται ότι σε πρόσφατη αποκλειστική συνέντευξή του στο αμερικανικό τηλεοπτικό σταθμό NBC ο ουκρανός ολιγάρχης έβαλε κατά του Πούτιν για τον πόλεμο που έχει κηρύξει στην Ουκρανία.
