Με ένα πλούσιο εκθεσιακό πρόγραμμα υποδέχεται το Ίδρυμα τη νέα σεζόν, σε ένα καλλιτεχνικό οδοιπορικό από τη Μικρασιατική Καταστροφή και την Ελευσίνα στον Παύλο Κοζαλίδη και τον JohnCraxton.
M΄ένα άκρως ενδιαφέρον εκθεσιακό πρόγραμμα υποδέχεται το Φθινόπωρο το Μουσείο Μπενάκη προ(σ)καλώντας το κοινό σε μια πολυσχιδή καλλιτεχνική εμπειρία. Στο πλαίσιο αυτό, η πολυαναμενόμενη έκθεση «Μικρά Ασία, Λάμψη, Ξεριζωμός, Καταστροφή, Δημιουργία» που συνδιοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών σε επιμέλεια Εβίτας Αράπογλου θα εγκαινιαστεί στις 15 Σεπτεμβρίου στο κτίριο επί της οδού Πειραιώς 138 και προγραμματίζεται να λειτουργήσει ως τις 12 Φεβρουαρίου 2023, ενώ τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Με αφορμή την τραυματική επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, διαμέσου της έκθεσης ξετυλίγεται το χρονικό του μικρασιατικού ελληνισμού. Στο πλαίσιο αυτό, περισσότερα από 1000 εκθέματα και πάνω από 500 φωτογραφίες θα ζωντανέψουν την ακμή του ελληνισμού πριν από τους διωγμούς, τη δραματική περίοδο 1919-1923, καθώς και την εγκατάσταση κι ενσωμάτωση στην Ελλάδα. Ο επισκέπτης, ξεκινά το ταξίδι στη «λάμψη» του ελληνισμού της Μικράς Ασίας (πρώτη ενότητα) από την Ιωνία και τα δυτικά παράλια, προχωρά στην Καππαδοκία και τις νότιες επαρχίες, συνεχίζει διασχίζοντας τον Πόντο για να επιστρέψει προς δυσμάς, γύρω από την Κωνσταντινούπολη και να καταλήξει στην Ανατολική Θράκη.
Την εποχή της ακμής διαδέχονται η περίοδος των διωγμών, του τέλους του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου και των Συνθηκών, η περίοδος της ελληνικής απόβασης και της μικρασιατικής εκστρατείας, η «καταστροφή» του 1922, καθώς και η Εξοδος των προσφύγων (δεύτερη ενότητα). Η τρίτη και τελευταία ενότητα της έκθεσης επικεντρώνεται στην εγκατάσταση και την ενσωμάτωση των εκπατρισμένων στην Ελλάδα, καθώς και την επίδραση που η παρουσία τους είχε σε πολλούς τομείς της ελληνικής κοινωνίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, τμήμα του επιλόγου της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην ίδρυση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών το 1930 από τη Μέλπω και τον Οκτάβιο Μερλιέ.Το χρονικό αυτό περιγράφεται μέσα από έργα τέχνης, εικόνες, εκκλησιαστικά, πολεμικά και προσωπικά κειμήλια, ενδυμασίες, κοσμήματα, χειροτεχνήματα, χάρτες, φωτογραφίες, αρχειακό και κινηματογραφικό υλικό, εφημερίδες, επιστολές, κάρτες και πολλά άλλα τεκμήρια. Την αφήγηση συμπληρώνουν αποσπάσματα από προσωπικές μαρτυρίες, ζωντανεύοντας τις εικόνες και τα σιωπηλά αντικείμενα.
«Παύλος Κοζαλίδης, Το σπίτι με τις πεταλούδες» είναι ο τίτλος της έκθεσης που θα εγκαινιαστεί στις 6 Οκτωβρίου και θα παραμείνει σε λειτουργία ως τις 20 Νοεμβρίου, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς 138. Η πιο πρόσφατη δουλειά του φωτογράφου περιστρέφεται γύρω από την Κίνα και την καθημερινότητα των ανθρώπων της. Η φιλία του μ΄έναν συμμαθητή από την Κίνα στο Βανκούβερ του Καναδά πριν από 25 χρόνια και οι συχνές επισκέψεις στο γεμάτο από εκπλήξεις σπίτι του, ήταν η πρώτη επαφή μ΄έναν καινούριο, άγνωστο κόσμο. Τότε γεννήθηκε η αγάπη του δημιουργού για τον πολιτισμό και τους ανθρώπους της Κίνας και ταυτόχρονα η ανάγκη για την καλλιτεχνική καταγραφή του.
«Μυστήριο 29 -Ελευσίνα, Ωμό Μουσείο»: Μερικές, μόλις, ημέρες αργότερα, στις 13 Οκτωβρίου και πάλι στο κτίριο της οδού Πειραιώς θα εγκαινιαστεί η έκθεση «Ελευσίνα, Ωμό Μουσείο». Πρόκειται για συνδιοργάνωση του Μουσείου Μπενάκη και του 2023 Ελευσίς, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. (Επιμέλεια: Ερατώ Κουτσουδάκη). Λίγο πριν από την έναρξη της επίσημης επετειακής χρονιάς της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, η Ελευσίνα συστήνεται στο ευρύ κοινό, με μια έκθεση που προβάλλει ψήγματα από όλα όσα απαρτίζουν το φαινόμενο «Ελευσίνα», τωρινά αλλά και αλλοτινά. Δειγματίζει έτσι τον τόπο, προσκαλώντας το δυνάμει κοινό να ανακαλύψει πολλά περισσότερο επισκεπτόμενο και περπατώντας την πόλη. Η έκθεση θα παραμείνει σε λειτουργία ως τις 27 Νοεμβρίου.
«John Craxton: Μία ελληνική ψυχή»: Ως τις 11 Σεπτεμβρίου συνεχίζεται εξάλλου η έκθεση «John Craxton: Μία ελληνική ψυχή» (Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού). Υπενθυμίζεται ότι η έκθεση διοργανώνεται με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του ζωγράφου και σκηνογράφου John Craxton (1912-2009). Το φως, η ζωή και τα τοπία της Ελλάδας αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και το κυρίαρχο θέμα στην τέχνη του Craxton, από την άφιξή του στην Ελλάδα το 1946 μέχρι και το τέλος της ζωής του.
Η έκθεση μέσα από περίπου 60 έργα τα οποία στην πλειοψηφία τους προέρχονται από το Craxton Estate – άγνωστα, κάποια απ΄αυτά, ως σήμερα- καταγράφει το ταξίδι από το σκοτάδι στο φως και τη μετάβαση από την ενδοσκοπική ματιά των μελαγχολικών εικόνων του πολέμου στην αίγλη του Αιγαίου. Ο Craxton εξελίχθηκε σε προσωπογράφο στην Ελλάδα και γι΄αυτόν τον λόγο υπάρχει ένας τοίχος με προσωπογραφίες Ελλήνων καθώς και με σπουδαία μοντερνιστικά έργα επηρεασμένα από μύθους, από σύμβολα, από τον Ελ Γκρέκο και από βυζαντινά μωσαϊκά. Το κυρίαρχο έκθεμα είναι η εντυπωσιακών διαστάσεων ταπισερί «Τοπίο με στοιχεία της φύσης» την οποία ο Craxton σχεδίασε και επέβλεψε στο Εδιμβούργο όντας εξόριστος κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας. Εμπνευσμένη από την παραδοσιακή κρητική υφαντουργία, η ταπισερί συνοψίζει την αγάπη του για τον ελληνικό κόσμο. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο Ian Collins (αρχιτεκτονικός σχεδιασμός: Ναταλία Μπούρα).
Στο ατελιέ του Γιάννη Μόραλη
Μια έκθεση αφιερωμένη στον Γιάννη Μόραλη έχει πάντοτε ενδιαφέρον και δε μπορεί παρά να αναμένεται με ξεχωριστό ενδιαφέρον. Εν προκειμένω, η διοργάνωση που θα φιλοξενήσει το Μουσείο Μπενάκη ( κεντρικό κτίριο στην οδό Κουμπάρη) έχει τίτλο «Γιάννης Μόραλης. Χώρος Ιδιωτικός» και θα «τρέξει» από τις 26 Οκτωβρίου ως τις πρώτες ημέρες του νέου έτους (8/1/2023). Πρόκειται για συνδιοργάνωση του Μουσείου Μπενάκη και της Εταιρείας Μελέτης, Ερευνας και Προβολής της Νεοελληνικής Τέχνης-Εργαστήριο Γιάννης Μόραλης» και προβάλλει τις αφετηρίες των καλλιτεχνικών αναζητήσεων του ζωγράφου, τις εικαστικές του καταβολές και τη δημιουργική του πορεία, δίνοντας ωστόσο έμφαση στον άνθρωπο Γιάννη Μόραλη και στον ιδιωτικό του χώρο. Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν ο Δημήτρης Κουτσουρήςκαι η Νίκη Δάφνη και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό ο Σπύρος Νάσαινας.
