Βαρύτατο φόρο αίματος πληρώνουν οι πολίτες κάθε χρόνο εδώ και δεκαετίες στους δρόμους της χώρας – Οι βελτιώσεις στο οδικό δίκτυο δεν είναι αρκετές για να μηδενίσουν τα δυστυχήματα καθώς η οδήγηση είναι και θέμα παιδείας.
Νίκος Τσέφλιος/ ActionPress
Τον Μάιο του 2007 ο Αυστραλός πιλότος της Formula 1 Μαρκ Ουέμπερ πέρασε, για διαφημιστικούς λόγους, την γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου με τέρμα το γκάζι στο μονοθέσιό του, ξεσηκώνοντας τους φίλους του μηχανοκίνητου αθλητισμού, που είχαν συγκεντρωθεί εκεί. Όταν, όμως, ήρθε η ώρα της επιστροφής, τους άφησε όλους με το στόμα ανοιχτό: «Εγώ δεν ξαναπερνάω τον ίδιο δρόμο, βρείτε άλλο τρόπο να με πάτε στην Αθήνα»!
Έως το 2017 που η εθνική Κορίνθου – Πατρών παραδόθηκε στην κυκλοφορία από την «Ολυμπία Οδό», στα περίπου 140 χιλιόμετρά της είχαν συμβεί εκατοντάδες μικρές και μεγάλες τραγωδίες και μόνο το Ινστιτούτο «Πάνος Μυλωνάς» πάλευε με προειδοποιητικές πινακίδες να επισημαίνει τα επικίνδυνα σημεία όπου είχε σκοτωθεί κόσμος. Στο Κιάτο, το Ξυλόκαστρο και την Παναγοπούλα, τα εκκλησάκια δεξιά και αριστερά «μαρτυρούσαν» την άδικη ανθρωποθυσία.
Με την ολοκλήρωση του νέου αυτοκινητοδρόμου, η εικόνα βελτιώθηκε, παρά το γεγονός ότι μόλις το 2021 σκοτώθηκαν 16 άτομα στα όρια του νομού Κορινθίας και 15 στο νομό Αχαΐας.
Στο «πέταλο» του Μαλιακού έχουν σημειωθεί διαχρονικά τα περισσότερα θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα στη χώρα μας. Ποιος μπορεί να ξεχάσει την τραγωδία του 2004, όταν άφησαν την τελευταία τους πνοή επτά μαθητές λυκείου, που ξεκίνησαν να παρακολουθήσουν αγωνίσματα των Παραολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας και δεν επέστρεψαν ποτέ στα σπίτια τους, στην Φαρκαδόνα Τρικάλων. Το 2021, τέσσερα χρόνια μετά την ολοκλήρωση της παράκαμψης του Μαλιακού και στα δύο ρεύματα, στα όρια του νομού Φθιώτιδας σκοτώθηκαν 14 άτομα.
Ένα από τα πιο πολύνεκρα τροχαία δυστυχήματα στη χώρα μας έγινε στα Τέμπη, τον Απρίλιο του 2003, όπου 21 μαθητές ξεψύχησαν στην άσφαλτο. Τον Οκτώβριο του 1999, έξι οπαδοί του ΠΑΟΚ έχασαν τη ζωή τους, όταν το διώροφο πούλμαν με το οποίο επέστρεφαν από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη ανατράπηκε λίγο πριν την είσοδο στην κοιλάδα. Η παράκαμψη Τεμπών και Πλαταμώνα εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 2017 και πλέον η Εθνική οδός Αθηνών – Θεσσαλονίκης είναι ένας κλειστός και ασφαλής αυτοκινητόδρομος. Το 2021 στα όρια του νομού Λαρίσης είχαμε 14 νεκρούς.
Φτιάξαμε, λοιπόν, τους εθνικούς δρόμους, με νέες χαράξεις, σήραγγες, διαπλατύνσεις και διαχωριστικές νησίδες και μειώσαμε χρόνο με το χρόνο το φόρο αίματος στην άσφαλτο. Από τους 2.000 νεκρούς ετησίως την δεκαετία του ’90 και τους 1.600 την δεκαετία του 2000, είχαμε 976 νεκρούς το 2012, 805 το 2016, 701 νεκρούς το 2019 και 550 -τους λιγότερους από κάθε άλλη χρονιά λόγω και των lock down- το 2020.
Φονικοί οι αστικοί δρόμοι
Ωστόσο, σκοτωνόμαστε πλέον μέσα στις πόλεις. Τα στοιχεία που προκύπτουν από τα τροχαία που έγιναν το 2021 είναι αποκαλυπτικά: Από τα 574 θανατηφόρα, που στοίχισαν 604 ζωές, τα 203 έγιναν σε κατοικημένη περιοχή, 130 στις εθνικές οδούς και 155 σε επαρχιακούς δρόμους. Η Αττική θρήνησε 180 θύματα στην άσφαλτο σε 170 θανατηφόρα δυστυχήματα, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων -135- έγιναν σε κατοικημένη περιοχή. Στα δύο εθνικά δίκτυα σημειώθηκαν 16 και μόλις τρία σε επαρχιακούς δρόμους. Μάλιστα 53 θύματα ήταν πεζοί που παρασύρθηκαν από οχήματα. Η λεωφόρος Κηφισού, όπου μόλις την περασμένη εβδομάδα σκοτώθηκε ένας 22χρονος, όταν το αυτοκίνητό του «καρφώθηκε» σε κολώνα στη Νέα Φιλαδέλφεια, η παραλιακή λεωφόρος Ποσειδώνος, όπου ένας 68χρονος παρασύρθηκε από αυτοκίνητο στο ύψος της Βούλας, αλλά και η οδός Παλαιολόγου στο Χαλάνδρι, όπου άφησε την τελευταία του πνοή ένας 18χρονος, όταν το αυτοκίνητό του προσέκρουσε σε δέντρο, αποδεικνύονται εξίσου «φονικοί» δρόμοι.
Η τελευταία «πληγή» που πρέπει να κλείσει για να μειώσουμε κι άλλο τους άδικους θανάτους στην άσφαλτο είναι ο βόρειος οδικός άξονας της Κρήτης. Την προηγούμενη χρονιά σημειώθηκαν στο νησί 40 θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα, 14 από τα οποία στο δρόμο που ενώνει το Καστέλι Κισσάμου με την Σητεία. Ήδη το πρώτο εξάμηνο του 2022 τέσσερις άνθρωποι, άφησαν την τελευταία τους πνοή στον συγκεκριμένο δρόμο.
Το υπουργείο Μεταφορών φιλοδοξεί ότι στα τέλη του χρόνου θα αρχίσουν να στήνονται εργοτάξια και έως τις αρχές του 2024 θα έχουν ανοίξει όλα τα μέτωπα. Στις αρχές του 2026 εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί τα έργα ανατολικά του Ηρακλείου και αμέσως μετά θα αρχίσουν να παραδίδονται σταδιακά και τα υπόλοιπα τμήματα.
Οι παράγοντες «οδηγός» και «αυτοκίνητο»
Οι ειδικοί λένε ότι η αιματοχυσία στην άσφαλτο εξαρτάται από το τρίπτυχο «οδηγός – αυτοκίνητο – δρόμος». Επομένως, όσο σύγχρονους και ασφαλείς αυτοκινητοδρόμους και να φτιάξουμε, θα συνεχίσουμε να μετράμε νεκρούς, εάν δεν ξέρουμε να οδηγούμε σωστά. Ο οδηγός αγώνων Τάσος Μαρκουίζος, γνωστός και ως «Ιαβέρης» είναι σαφής: «Τα ατυχήματα δε γίνονται επειδή ο Έλληνας δεν ξέρει να οδηγεί, αλλά επειδή δεν ξέρει ότι δεν ξέρει να οδηγεί! Το σύστημα εκπαίδευσης «παρκάρισμα – ξεκίνημα – οπισθογωνία» σου δίνει την δυνατότητα να πάρεις ένα αυτοκίνητο και να το μετακινήσεις αλλά σε καμία περίπτωση δεν σου μαθαίνει να οδηγείς. Η οδήγηση δεν είναι τόσο θέμα εκπαίδευσης όσο θέμα γενικότερης παιδείας. Όταν το παιδί βρίσκεται μέσα στο αυτοκίνητο και βλέπει έναν εγκληματία πατέρα, ανόητο και ανάγωγο να οδηγεί λυμένος, ξαπλωμένος με κινητό και φραπέ, να παραβιάζει σηματοδότες και να μουντζώνει σε κάθε ευκαιρία, τι περιμένετε απ’ αυτό;».
Όσο για τον παράγοντα «αυτοκίνητο», τα χρόνια των μνημονίων και του κορονοϊού «κράτησαν» στους δρόμους της χώρας μας χιλιάδες «σαραβαλάκια», αυτοκίνητα κακοσυντηρημένα, με φθαρμένα λάστιχα και άλλα προβλήματα, που στην πρώτη επικίνδυνη στροφή δεν φρενάρουν σωστά και φεύγουν απ’ το δρόμο.
Με λίγα λόγια, αυτούς τους δρόμους έχουμε, σε αυτούς πρέπει να μάθουμε να οδηγούμε και να προσαρμοζόμαστε ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες. Εάν υπερεκτιμούμε τις δυνατότητες τις δικές μας και του αυτοκινήτου μας, εάν οδηγούμε με «μαγκιά», πιστεύοντας ότι είμαστε οι «άρχοντες» της ασφάλτου, εάν πιάνουμε το τιμόνι μετά από 2-3 ποτηράκια και δεν φοράμε κράνος ή ζώνη, οι αριθμοί θα συνεχίσουν να είναι αμείλικτοι.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2021 σκοτώθηκαν 27 οδηγοί Ι.Χ. που φορούσαν ζώνη και 76 δικυκλιστές που φορούσαν κράνος, ενώ ο συνολικός αριθμός των νεκρών οδηγών που δεν φορούσαν ζώνη ή κράνος ήταν τριπλάσιος και συγκεκριμένα 327! Επίσης, από τους 80 συνεπιβάτες που έχασαν τη ζωή τους, οι 67 δεν φορούσαν ζώνη ή κράνος. Και, τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα τροχαία δεν είναι απλοί αριθμοί. Κάθε θάνατος, κάθε χαμένη ανθρώπινη ζωή κρύβει και μια τραγωδία.
Tα πιο θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα στην Ελλάδα
- 14 Μαρτίου 1979
31 νεκροί
Στο 48ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Θεσσαλονίκης – Ευζώνων, μέσα στην ομίχλη και την πρωινή υγρασία, χάθηκαν 31 ζωές, όταν βυτιοφόρο που οδηγούσε ένας 37χρονος Γιουγκοσλάβος μπήκε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και συγκρούστηκε με τουριστικό λεωφορείο, το οποίο κατευθυνόταν στα Σκόπια με 51 επιβάτες για μονοήμερη εκδρομή. Από τα συντρίμμια ανασύρθηκαν νεκροί ο 26χρονος οδηγός Βασίλης Δεληγιάννης και 27 εκδρομείς από το λεωφορείο, καθώς επίσης ο οδηγός και οι δύο συνεπιβάτες του βυτιοφόρου.
- 8 Σεπτεμβρίου 1972
21 νεκροί
Λεωφορείο του ΚΤΕΛ, που, αν και ήταν 24 θέσεων, μετέφερε 50 προσκυνητές από την Καλαμαύκα Ιεράπετρας στο μοναστήρι της Παναγιάς Εξακουστής για το πανηγύρι. Έπεσε σε γκρεμό, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 21 επιβάτες. Σύμφωνα με μαρτυρίες, το λεωφορείο ήταν «ερείπιο» και αντιμετώπιζε συχνά προβλήματα στα φρένα.
- 13 Απριλίου 2003
21 νεκροί μαθητές
Νταλίκα φορτωμένη με νοβοπάν, υπέρβαρη κατά πέντε τόνους, ξέφυγε από την πορεία της στην κοιλάδα των Τεμπών και «θέρισε» λεωφορείο που μετέφερε μαθητές της Α’ Λυκείου Μακροχωρίου Ημαθίας, με αποτέλεσμα 21 απ’ αυτούς να βρουν τραγικό θάνατο.
- 22 Φεβρουαρίου 2003
16 νεκροί
Λεωφορείο των ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης με προορισμό την Αθήνα έπεσε στα νερά του ποταμού Αλιάκμονα, όταν ο οδηγός προσπάθησε να προσπεράσει νταλίκα και έχασε τον έλεγχο. Σκοτώθηκαν 16 άτομα, ανάμεσά τους και ο 41χρονος οδηγός του λεωφορείου Χρήστος Τόλιος.
- 10 Φεβρουαρίου 1983
15 νεκροί
Σε μια επικίνδυνη στροφή της Εθνικής οδού Αθηνών – Λαμίας, λίγο πριν από το Κάστρο Βοιωτίας, νταλίκα που οδηγούσε ένας 32χρονος Σουηδός μπήκε στο αντίθετο ρεύμα και συγκρούστηκε πλαγιομετωπικά με λεωφορείο του ΟΣΕ. Απολογισμός: 15 νεκροί, ανάμεσά τους και οι 2 οδηγοί.
- 29 Ιανουαρίου 1979
14 νεκροί
Στους Βουρλιώτες Σάμου λεωφορείο του ΚΤΕΛ με 60 επιβάτες έπεσε σε χαράδρα, με αποτέλεσμα τον θάνατο 14 ατόμων και τον σοβαρό τραυματισμό άλλων 8.
