Την προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου υποδείγματος θεσμικής λειτουργίας και διακυβέρνησης επισημαίνει ο υπουργός Επικρατείας στη συνέντευξή του στο Action24Press, τονίζοντας η ΝΔ επενδύει στα δεδομένα, «ώστε να γνωρίζουμε κάθε φορά ποιοι ωφελούνται και ποιοι πλήττονται».
Συνέντευξη στον Μάκη Προβατά για το ActionPress
«Είμαστε στα μισά μίας διαδρομής θεσμικού εκσυγχρονισμού της χώρας, σύγκλισης με τις πιο ώριμες Δημοκρατίες της Ένωσης, ως ενεργειακά πρότυπα, αναδιανομή πόρων, ευκαιριών προς τους παραδοσιακά ριγμένους της κοινωνίας μας, που είναι για μένα οι γυναίκες, οι νέοι, οι ΛΟΑΤΚΙ, τα άτομα με αναπηρία, ομάδες ευάλωτες που δεν έχουν ενισχυθεί» λέει ο υπουργός Επικρατείας, τονίζοντας πως η Ελλάδα ήδη ασκεί μια σύγχρονη, αποτελεσματική, εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική, καθώς δεν είναι πια ο «κακός μαθητής» της Ευρώπης, αλλά αντιθέτως πρωταγωνιστεί με σημαντικές πρωτοβουλίες.
-Ο λαϊκισμός έχει αρχίσει να επανεμφανίζεται πολύ επικίνδυνα στην Ευρώπη και όχι μόνο. Ο Ρούσβελτ με το «New Deal» έσωσε τη δεκαετία του ’30 την Αμερική από τον φασισμό, την εποχή που κυριαρχούσε σε όλη την Ευρώπη. Μήπως θα έπρεπε να συμβεί και πάλι ενός είδους «New Deal», στις χώρες της Ευρώπης, και στην Ελλάδα;
Ζούμε τεκτονικές αλλαγές και πράγματι χρειαζόμαστε ένα «New Deal», μία νέα κοινωνική συμφωνία σε πολλά επίπεδα. Κατ’ αρχάς στην ενεργειακή μετάβαση όπου η φύση, ο ήλιος και ο άνεμος, μπορούν να γίνουν το εθνικό μας καύσιμο προσφέροντας ενεργειακή αυτάρκεια, προστασία του περιβάλλοντος και φθηνότερη ενέργεια. «New Deal» χρειαζόμαστε και με τους νέους, που είναι παραδοσιακά ριγμένοι από την πολιτική και από τον τρόπο με τον οποίο έχουμε διανείμει τους δημόσιους πόρους. Παρότι στην Ελλάδα υπάρχει μία «νεολαγνεία», αυτό δεν αποτυπώνεται στην πράξη, οι νέοι εισπράττουν αδιαφορία ως προς τις πραγματικές τους ανάγκες. Χρειάζεται ένα «New Deal» στην εμπιστοσύνη στους θεσμούς που έχουν κακοπάθει στο παρελθόν στην Ελλάδα. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα νέο υπόδειγμα θεσμικής λειτουργίας της διακυβέρνησης, το λεγόμενο επιτελικό κράτος, που παρότι έχει δεχθεί διάφορες επιθέσεις, έχει σαν στόχο να εισαγάγει την θεσμική συνέχεια του κράτους, όπου σημασία δεν έχουν τόσο πολύ τα πρόσωπα, όσο το χτίσιμο μιας σοβαρής δημόσιας διοίκησης που θέτει συγκεκριμένους στόχους πολιτικής, διέπεται από διαφάνεια, δημόσιο έλεγχο και λογοδοσία, διαθέτει στρατηγικό σχεδιασμό για το πού θέλουμε να πάει η χώρα τα επόμενα 2,4,8 χρόνια. Αυτά θέλουν χρόνο, έχουν αντίπαλο τη συγκυρία και την επικαιρότητα και πολλές φορές την Αντιπολίτευση που έχει σαν στόχο να αποδομήσει ακόμα και εθνικά επιτεύγματα. Όμως εμείς δεν πρέπει να παρεκκλίνουμε από αυτά.
-Και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι στην φιλελεύθερη Δημοκρατία, οι κρίσεις δεν είναι ένα ανύπαρκτο φαινόμενο, είναι σχετικά συνηθισμένες. Καθώς εξελίσσονται οι άνθρωποι, δημιουργούνται καινούργιες ανάγκες, και αυτό δημιουργεί κρίσεις μικρές, μεσαίες, μεγάλες, οι οποίες εν τέλει αντιμετωπίζονται. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό της Δημοκρατίας, σε αντίθεση με τους ολοκληρωτισμούς που δεν παραδέχονται καμία κρίση τους και ξαφνικά καταρρέουν μέσα σε μία βραδιά. Το «Time» έγραψε ότι ο χειμώνας ’22-’23 θα είναι ο δυσκολότερος από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο χειμώνας θα είναι δύσκολος, όμως δεν υιοθετώ την πλέον απαισιόδοξη εκτίμηση. Έχουμε αποδείξει πως όταν προκύπτουν προβλήματα, τα οποία τα τελευταία χρόνια υπήρξαν πρωτοφανή, κινητοποιούνται οι κυβερνήσεις, δίνονται λύσεις. Πρέπει να διατηρήσουμε μία λελογισμένη αισιοδοξία αλλά και εμπιστοσύνη προς τις κυβερνήσεις και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Μπορούμε να διαχειριστούμε και την ενεργειακή κρίση που εργαλειοποιείται ως υβριδικός πόλεμος από το καθεστώς Πούτιν με στόχο τη δυτική Δημοκρατία και τις κυβερνήσεις, να απαντήσουμε με συλλογικές και δραστικές αποφάσεις σε αυτόν τον ρεβιζιονισμό που είναι ιστορικός, πολιτικός, γεωπολιτικός, οικονομικός.
Θα είναι δύσκολα τα πράγματα, αλλά έχουμε αποδείξει πως είμαστε μία Κυβέρνηση που προσαρμόζει τις λύσεις που δίνουμε κάθε φορά, στα χαρακτηριστικά της κάθε κρίσης. Δεν είναι τυχαίο ότι 2 από τις 5 κατευθύνσεις που έδωσε η πρόεδρος της Κομισιόν προχθές, για την επιβολή πλαφόν και τον μηχανισμό απορρόφησης των συγκυριακών υπερεσόδων, αποτελούν ελληνικές προτάσεις και πολιτικές που επηρέασαν τον ευρωπαϊκό διάλογο. Η Ελλάδα ασκεί μια σύγχρονη, αποτελεσματική, εθνική και ευρωπαϊκή πολιτική. Δεν είναι πια ο «κακός μαθητής» της Ευρώπης, αντιθέτως πρωταγωνιστεί με σημαντικές πρωτοβουλίες.
Αυτό που νομίζω ότι βγαίνει σαν μάθημα τόσο από την υγειονομική, όσο και από την ενεργειακή κρίση, είναι ότι ο κόσμος έχει μικρύνει τρομακτικά με συνέπεια οι μεγάλες κρίσεις να μας επηρεάζουν ταχύτατα και συθέμελα. Επίσης, ότι το κράτος είναι πάντοτε το τελευταίο καταφύγιο όταν έχεις να κάνεις με μεγάλες κρίσεις που απειλούν ανθρώπους, επιχειρήσεις, εισοδήματα, επενδύσεις. Δεν πρέπει να διακατεχόμαστε από δογματισμούς περί κάποιας παντοδυναμίας των αγορών που επιλύουν μόνες τους τα προβλήματα. Μόνο η πολιτική και οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις μπορούν να δώσουν λύσεις σε καινοφανή προβλήματα απλώνοντας όπου χρειάζεται το κρατικό δίχτυ προστασίας και κινητοποιώντας ταυτόχρονα ό,τι καλύτερο διαθέτει η ιδιωτική πρωτοβουλία.
-Η ΔΕΘ είναι συνυφασμένη, εν πολλοίς σωστά, με τον λαϊκισμό πρωθυπουργών και Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Αυτή η ΔΕΘ, λόγω των συνθηκών, επιβάλλεται να έχει μηδέν λαϊκισμό. Τι θα ακούσουμε που θα είναι αυτό και δεν θα υπάρξει δικαιολογία για αναίρεση του;
Καταρχάς νομίζω ότι θα ακούσουμε έναν απολογισμό του τι έχουμε πετύχει τα τρία πολύ δύσκολα χρόνια, στα οποία ωστόσο σημειώσαμε εθνικές επιτυχίες με κορυφαίο επίτευγμα την ανάταξη της οικονομίας. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 7,8% στο πρώτο εξάμηνο 2022, ρυθμός διπλάσιος της ευρωζώνης και πολύ πάνω από τις προβλέψεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και της Κομισιόν. Σωρευτικά το ΑΕΠ στα τρία χρόνια Διακυβέρνησης, εκ των οποίων το ενάμισι η οικονομία ήταν «κλειστή», έχει αυξηθεί κατά 5 μονάδες, ενώ επί τεσσεράμισι χρόνια ΣΥΡΙΖΑ είχε αυξηθεί 4,5 μονάδες. Αυτό αποτελεί απάντηση στις Κασσάνδρες που ισοπεδώνουν τα πάντα και προβλέπουν καταστροφές αλλά και στα «γεράκια» που θεωρούν ότι ξοδεύουμε πολλά. Το χρέος αποκλιμακώνεται ταχύτερα του αναμενόμενου, 300.000 νέες θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν εν μέσω πανδημίας και ενεργειακής κρίσης, δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις μαζί με εξαγωγές και τουρισμό οδηγούν διαρκώς σε αύξηση του ΑΕΠ. Δίχτυ προστασίας έχει απλωθεί σε όλη την κοινωνία και ταυτόχρονα παραμένουμε αταλάντευτοι στον στόχο της επενδυτικής βαθμίδας με μικρό έλλειμμα το 2021 και πρωτογενές πλεόνασμα το 2022.
Αυτά πρέπει να καταγραφούν και να τα υπενθυμίζουμε, γιατί τίποτα δεν είναι δεδομένο ούτε είναι σίγουρο ότι μια άλλη κυβέρνηση θα έκανε τα ίδια πράγματα. Μάλλον το αντίθετο θα συνέβαινε. Ταυτόχρονα θα καταγραφεί και το πού θέλουμε να πάμε την Ελλάδα μέχρι το 2030. Μπορεί με τις σημερινές συνθήκες να ακούγεται πολύ μακρινό, ωστόσο η πραγματικότητα επιβάλλει να κάνεις και αυτόν τον σχεδιασμό, να προσφέρεις ένα όραμα στην κοινωνία. Να εξηγούμε ότι ναι μεν ζούμε μια πολύ δύσκολη κατάσταση και πρέπει να την διαχειριστούμε με όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, αλλά ταυτόχρονα, η Ελλάδα πρέπει να αλλάξει. Είμαστε στα μισά μίας διαδρομής θεσμικού εκσυγχρονισμού της χώρας, σύγκλισης με τις πιο ώριμες Δημοκρατίες της Ένωσης, ως ενεργειακά πρότυπα, αναδιανομή πόρων, ευκαιριών προς τους παραδοσιακά ριγμένους της κοινωνίας μας, που είναι για μένα οι γυναίκες, οι νέοι, οι ΛΟΑΤΚΙ, τα άτομα με αναπηρία, ομάδες ευάλωτες που δεν έχουν ενισχυθεί. Αυτά είναι κομμάτι του αφηγήματος που θα ξεδιπλώσει ο πρωθυπουργός για την Ελλάδα που ονειρεύεται και ο ίδιος, η οποία πρέπει να είναι πιο δίκαιη από αυτό που ήταν το ’19, αλλά και από αυτό που είναι σήμερα που ήδη έχει κάνει βήματα.
-Έχετε αναγγείλει ένα πρόγραμμα για την φτηνή στέγη στους νέους. Η απορία είναι, θα το δουν οι νέοι πριν τις εκλογές, όποτε γίνουν;
Ναι, θα προλάβουν. Έχουμε επεξεργαστεί ένα σχέδιο επτά σημείων, για την φθηνότερη, προσβάσιμη στέγη, είτε αφορά ενοικίαση, μίσθωση ή αγορά, κάποια από αυτά είναι άμεσα υλοποιήσιμα. Οπότε ναι, θα προλάβουν να δουν μέσα στους επόμενους μήνες συγκεκριμένες δράσεις κρατικών ενισχύσεων και ρυθμίσεων που θα τους αφορούν και θα μπορούν να αξιοποιήσουν και να κάνουν καλύτερη την ζωή τους σε αυτόν τον τομέα.
-Δεν αποφασίζετε εσείς, όμως η άποψή σας είναι ότι ο εκλογικός νόμος πρέπει να αλλάξει;
Δεν έχει αλλάξει κάτι ως προς τη θέση που έχουν εκφράσει ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση. Οι εκλογικοί νόμοι πρέπει να υποστηρίζουν τη δημιουργία σταθερών κυβερνήσεων, το έχουμε ανάγκη τώρα περισσότερο από ποτέ. Χρειαζόμαστε εκλογικούς νόμους που θα διασφαλίζουν αυτή τη σταθερότητα, δεν μπορούμε να αφήσουμε την Ελλάδα σε αυτήν την πολύ δύσκολη συγκυρία με ασταθείς κυβερνήσεις. Αυτό είναι ευθύνη του πρωθυπουργού, το έχει εκφράσει επανειλημμένα.
-Η υπόθεση των υποκλοπών ήταν ένα σοκαριστικό γεγονός και για εμάς τους πολίτες. Νιώθετε ότι λειτούργησε ως χειρόφρενο στο έργο της Κυβέρνησης;
Νομίζω ότι η υπόθεση αυτή υπήρξε μια κακή στιγμή για την Κυβέρνηση. Πλήγωσε και προβλημάτισε κάθε δημοκρατικό πολίτη η επιχειρησιακή αστοχία της ΕΥΠ. Πρώτος, όμως, ο Πρωθυπουργός το αναγνώρισε και νομίζω ότι πρέπει να αξιολογήσουμε το εξής: έχουμε μία κυβέρνηση που για πρώτη φορά παράγει παιδευτικά ένα διαφορετικό πολιτικό υπόδειγμα. Δεν είναι αδυναμία το ότι ο Πρωθυπουργός παραδέχεται, απολογείται για τα λάθη αυτά και προτείνει τον τρόπο να τα διορθώσουμε. Πρέπει να το αποτιμήσουμε θετικά, γιατί είναι πολύ πιο σημαντικό να έχεις τελικά μια κυβέρνηση που κάνει πολλά καλά και όσα λάθη κάνει τα αναγνωρίζει και τα διορθώνει, από το να έχεις μία λάθος κυβέρνηση που κάνει μόνο λάθη και δεν τα αναγνωρίζει ποτέ.
-Θεωρείτε ότι υπερβάλλει η αντιπολίτευση στην κριτική της;
Η αντιπολίτευση πρέπει να κάνει τη δουλειά της και να συμβάλει με προτάσεις στο πως θα θωρακίσουμε καλύτερα τις διαδικασίες ώστε να μην ξανασυμβεί παρόμοια αστοχία. Όμως, νομίζω, ότι θα πρέπει να βάλει στην άκρη την απόλυτη εργαλειοποίηση και τον «υπέρ πάντων αγώνα» αυτό το θέμα να μονοπωλήσει κάθε πτυχή της δημόσιας ζωής. Είναι πολύ επικίνδυνη αυτή η τακτική, διότι αφορά μία πολύ σημαντική Υπηρεσία που σχετίζεται με την Εθνική Ασφάλεια, σε μία περίοδο και σε ένα περιβάλλον πολύ σημαντικών και σοβαρών εθνικών προκλήσεων και απειλών. Θυμίζω πόσο σημαντικές υπηρεσίες προσέφερε η ΕΥΠ στην κρίση του Έβρου. Μια ΕΥΠ παροπλισμένη και σε καθεστώς «διωγμού», σε αυτή τη φάση το μόνο που έχει να προσφέρει είναι «υπηρεσίες» στους εξωτερικούς εχθρούς της χώρας μας. Γι’αυτο και δεν πρέπει, επ’ ουδενί, να θέσουμε σε αμφισβήτηση το οικοδόμημα της ΕΥΠ η οποία παρέχει πολύ σημαντικές και χρήσιμες υπηρεσίες στην εθνική μας ασφάλεια και όσους την επιβουλεύονται.
-Τα δημοσιεύματα από μεγάλα περιοδικά και έντυπα για τις υποκλοπές πως τα βλέπετε στην κυβέρνηση; Υπάρχουν και κατηγορίες για αυταρχικές συμπεριφορές…
Κάθε κριτική λαμβάνεται υπόψη σοβαρά από την κυβέρνηση αλλά ταυτόχρονα κρίνεται κιόλας για την ποιότητα και το βάθος της τεκμηρίωσης που τη συνοδεύει. Όμως, ακριβώς επειδή ζούμε εδώ και γνωρίζουμε από πρώτο χέρι τι συμβαίνει, το τελευταίο πράγμα για το οποίο μπορεί κάποιος να επιτεθεί στην Ελλάδα και στην ελληνική Δημοκρατία είναι ο αυταρχισμός. Το αντίθετο μάλλον συμβαίνει. Ίσως πάσχουμε από υπερβάλλουσα ελευθεριότητα σε κάποια πράγματα και στον τρόπο που διαχειριζόμαστε τις ευθύνες, τις υποχρεώσεις αλλά και τα δικαιώματα. Συνεπώς, ακούμε την κριτική και την σεβόμαστε, αλλά ταυτόχρονα ας είμαστε και λίγο επιφυλακτικοί σε επιθέσεις που είναι ισοπεδωτικές και δεν αρμόζουν, ούτε χαρακτηρίζουν μία ευρωπαϊκή χώρα, με βαθιά δημοκρατική παράδοση και απόλυτο σεβασμό στην ελευθερία της έκφρασης.
-Πέρασαν πλέον τρία χρόνια και κάτι. Κοιτώντας προς τα πίσω, ποιο θα λέγατε ότι είναι το βασικό λάθος που έχει κάνει αυτή η κυβέρνηση;
Νομίζω το γεγονός ότι υπήρξε κάποια στιγμή μία λανθασμένη αντίληψη ότι το επιτελικό κράτος είναι για πάσα νόσο, και ότι υποκαθιστά τους πάντες και τα πάντα. Αυτό νομίζω ότι αδίκησε στον πυρήνα της την θεσμική αξία και τη σημασία του να έχεις έναν επιτελικό σχεδιασμό που διασφαλίζει τη συνέχεια και την υλοποίηση του κυβερνητικού έργου μαζί με την εποπτεία και το συντονισμό συνθετών διυπουργικών δράσεων. Το σχέδιο για τη φθηνή στέγη για παράδειγμα που θα παρουσιαστεί στη ΔΕΘ δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς τον συντονισμό 4-5 διαφορετικών υπουργείων και φορέων. Αντίστοιχα το εθνικό σχέδιο για το ταμείο ανάκαμψης, ο εμβολιασμός, η συνεργασία πυροσβεστικής, στρατού, Ελ.Ας, δασικών υπηρεσιών και δήμων στη φετινή αντιπυρική περίοδο, αποτελούν παραδείγματα επιτελικής συνεργασίας και αποτελεσματικότητας. Σε αυτά τα απολύτως κρίσιμα εγχειρήματα για μια σύγχρονη διακυβέρνηση ο ρόλος του επιτελικού κράτους είναι αδιαμφισβήτητος. Όμως δεν μπορεί να υπάρχει υποκατάσταση ευθύνης σε σχέση με τους καθ’ ύλην αρμόδιους Υπουργούς που χειρίζονται πολύ σημαντικά ζητήματα με ευθύνη και βαθιά γνώση.
-Είστε ο «σκληρός δίσκος» της Κυβέρνησης. Τι είναι αυτό που θα λέγατε στους Έλληνες με βάση όλες τις πληροφορίες που έχετε από μέσα;
Ότι καταβάλλεται μία ειλικρινής και κοπιώδης προσπάθεια η Ελλάδα να γίνει μία ευρωπαϊκή χώρα, να συγκλίνει στον σκληρό πυρήνα των ευρωπαϊκών πραγμάτων, να αποδώσει αξία στα δημόσια αγαθά, στην Παιδεία, στην Υγεία, στα χρήματα που κάθε φορολογούμενος δίνει, και απαιτεί να παίρνει υπηρεσίες αξίας. Μας απασχολεί καθημερινά αυτό και μας ενδιαφέρει κατ’ αυτόν τον τρόπο να γεφυρώσουμε και το χάσμα εμπιστοσύνης και καχυποψίας που συχνά υπάρχει από τους πολίτες προς την εκάστοτε κυβέρνηση. Για μένα το σημαντικό είναι η Ελλάδα να γίνει πιο δίκαιη, γιατί όντως υπάρχουν σοβαρά χάσματα, υπάρχουν «αόρατοι» άνθρωποι και «αόρατες» κοινωνικές ομάδες που πρέπει να αισθανθούν ότι η πολιτεία είναι δίπλα τους. Για να συμβούν όμως αυτές οι αλλαγές πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζονται οι δημόσιες πολιτικές. Από τις αλλαγές που έχει κάνει αυτή η κυβέρνηση, είναι η μεγαλύτερη έμφαση στην χάραξη της πολιτικής με βάση τα δεδομένα. Δεν μπορείς να λαμβάνεις πολιτικές αποφάσεις με βάση το ένστικτό σου ή τι σου λέει ένας στενός κύκλος 2-3 συμβούλων. Επένδυση στα δεδομένα είναι βασικότατη αρχή του δικού μας τρόπου διακυβέρνησης ώστε να γνωρίζουμε κάθε φορά ποιοι ωφελούνται και ποιοι πλήττονται και να γίνεται η καλύτερη δυνατή στάθμιση, για κοινό καλό.
-Η επένδυση στα δεδομένα, είναι πλέον και βασική ευθύνη του πολίτη.
Ο πολίτης λέει «η δική μου δουλειά δεν είναι να κάνω ανάλυση». Όμως και οι πολίτες πρέπει να γίνουν πιο «πολιτικοί» και απαιτητικοί στον τρόπο με τον οποίο διεκδικούν τα δικαιώματα τους και οι πολιτικοί πρέπει να γίνουν πιο διαφανείς, να δίνουν περισσότερα στοιχεία. Πρέπει να εκπαιδεύουμε τον κόσμο προσφέροντάς του ελεύθερη πρόσβαση σε ανοιχτά δεδομένα, να κάνει ο ίδιος τον έλεγχο της εξουσίας, αν θέλει.
-Κάτι που αν συμβεί, θα είναι ένα ακόμα θετικό τής πολύ σημαντικής ‘Μεταπολίτευσης’ που τόσοι, με αχαριστία, έχουν λαϊκίσει σε βάρος της.
Πιστεύω πολύ στην αξία και στην προσφορά της Μεταπολίτευσης. Έφερε ένα κεκτημένο Δημοκρατίας, άμβλυνση των ανισοτήτων, έβγαλε από την αφάνεια ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού που αντιμετώπιζε σημαντικά εμπόδια. Όμως έγινε και ένα εκκολαπτήριο του λαϊκισμού. Ο καθένας επιλέγει τι θα κρατήσει. Ο Μητσοτάκης πατάει επάνω στη θετική παράδοση της Μεταπολίτευσης και ταυτόχρονα μεταβολίζει θετικά και τα στραβοπατήματα της, ώστε να δώσει τις σωστές λύσεις και απαντήσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ αντιθέτως αποτελεί έναν πολίτικο αναχρονισμό καθώς ενσωμάτωσε τα περισσότερα αρνητικά της Μεταπολίτευσης και μας πήγε πίσω αντί να πάμε μπροστά.
