Οι «εξορκισμοί» και οι λειτουργίες ίασης δίνουν και παίρνουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη – Το κακό, είναι, όμως, ότι παίρνουν ταυτόχρονα και τα χρήματα των αφελών κάθε είδους που περιμένουν υπομονετικά να… εξαγνιστούν.
Χριστίνα Πολυγένη/ActionPress
Ο ιερέας στον ναό της Τσαντιργκάχ στην Ινδία δεν είναι περίπου 40 χρονών, όλοι όμως τον αποκαλούν «προφήτη», αφού έχει σκοπό να πατάξει τους δαίμονες. Σε μία απ’ τις λεγόμενες «λειτουργίες ίασης», καλεί έναν πιστό που βρίσκεται σε αναπηρικό καροτσάκι. Το πρόσωπο του άντρα συσπάται, τα πόδια του κινούνται νευρικά κι ο ιερέας τού ζητεί να δηλώσει αν πιστεύει ότι εκεί, στην εκκλησία του, θα γιατρευτεί. Αμέσως μετά, ζητεί απ’ το πλήθος να σηκώσει τα χέρια ψηλά για να «δουλέψει» το Αγιο Πνεύμα και διατάζει τον άνδρα να σηκωθεί απ’ το καροτσάκι. Ω του θαύματος! Σηκώνεται. Αμέσως ακολουθεί μία γιορτή με όλους τους παρευρισκόμενους να βρίσκονται σε έκσταση απ’ το θαύμα.
Ο Μπαζιντέρ Σινγκ, ο λεγόμενος και «προφήτης», είναι ένας απ’ τους αμφιλεγόμενους χριστιανούς ιερείς της Ινδίας, που υπόσχονται ότι μπορούν να γιατρέψουν κάθε ασθένεια ή παράλυση, εξορκίζουν τους δαίμονες, μπορούν ακόμη και να βοηθήσουν κάποιον να πάρει βίζα για το εξωτερικό με την πίστη του στον Ιησού Χριστό, μέχρι και ανάσταση νεκρών αγαπημένων προσώπων. Φυσικά, δεν υπάρχει έλλειψη πιστών ή αφελών που σπεύδουν. Σε κάθε συγκέντρωση στους χώρους λατρείας, που αποκαλούνται και Σταυροφορίες, οι πιστοί τρέχουν κατά χιλιάδες να κλείσουν θέση μέσω τηλεφωνικού κέντρου.
Παρότι υπόσχονται μόνο τη θεραπεία, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που προσηλυτίζονται με χρήματα ή με δέλεαρ την υπόσχεση μιας κυβερνητικής θέσης. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που συγκεντρώνονται είναι φτωχοί ή πάσχουν από κάποια ασθένεια. Μετά το διάβασμα των Γραφών, από ψευδοπροφητείες και τραγούδια, όλοι περιμένουν να δουν κάποιον να γιατρεύεται. Ομως, υπάρχουν περιπτώσεις που ο «προφήτης» μηνύεται, όπως η περίπτωση μιας οικογένειας που έδωσε 1.000 ευρώ για να γιατρευτεί η κόρη τους από καρκίνο κι όταν εκείνη πέθανε, εκείνος ζήτησε παραπάνω λεφτά για να την αναστήσει! Για πολλές οργανώσεις, η εκκλησία της Πεντηκοστής του «προφήτη» Σινγκ, δεν είναι παρά μια απάτη με σκοπό τα χρήματα, αφού σε κάθε λειτουργία οι πιστοί οφείλουν να προσφέρουν τον οβολό τους.
Πάθος για 273 και 333 δολάρια
Στην πραγματικότητα, η κάθε λειτουργία δεν διαφέρει και πολύ απ’ τις λειτουργίες των τηλε-Ευαγγελιστών που ξεφύτρωσαν στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’80. Οπως ο Τοντ Κουντζ, που υποστηρίζοντας τη σχέση πλούτου-πίστης, προέτρεπε τους πιστούς να προσφέρουν τον καρπό τους (χρήματα) για να τους επιστραφούν πίσω διπλά. Ο Κουντζ έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση στους αριθμούς 273 και 333 δολάρια, αριθμούς που ο ίδιος ο… Κύριος τού είχε υποδείξει. Με τη διαφορά ότι κατοικούσε σε μία βίλα 1,38 εκατ. δολαρίων, ενώ οι πιστοί δεν είδαν ποτέ τα χρήματά τους πίσω.
Στην Αμερική, ιδρύθηκε μέχρι και ειδικό όργανο που επιβλέπει αν οι εν λόγω τηλε-Ευαγγελιστές χρησιμοποιούν τα ιδιωτικά τους αεροπλάνα για διασκέδαση ή για δουλειά, όμως το γεγονός ότι απομυζούν εκατομμύρια μέσω τηλε-λειτουργιών προσευχής και ίασης δεν αλλάζει.
Καταφύγιο στους σαμάνους και τους ψευτο-ιερείς
Νοτιότερα, στο Μεξικό, στην ενορία της Παναγίας της Γουαδελούπης, κάθε Παρασκευή στην προσευχή της απάρνησης, οι πιστοί παρουσιάζουν περίεργα συμπτώματα: ναυτία, εμετούς, πονοκέφαλο, σπασμούς και κραυγές. Ο ιερέας της εκκλησίας εκτελεί αυτές τις «λειτουργίες ίασης» ή εξορκισμούς για πάνω από 15 χρόνια. Πολλοί πιστοί τρέχουν απ’ όλες τις συνοικίες του Μέξικο Σίτι με μπουκάλια νερού, λάδι, βάζα με αλάτι και κεριά, αντικείμενα που πωλούνται επίσης έξω απ’ την εκκλησία, για να μπουν στο ιερό, να καθαγιαστούν για να τα χρησιμοποιήσουν εκ των υστέρων οι «δαιμονισμένοι» συγγενείς τους.
Η αδερφή Αντριάνα Ρομέρο της επισκοπικής επιτροπής του Μεξικού, όμως, προειδοποιεί ότι αυτές οι λειτουργίες δεν έχουν σχέση με τους εξορκισμούς κι ότι οι ιερείς που καλούνται να τελέσουν μία τέτοια τελετή έχουν περάσει ειδική εκπαίδευση, από ψυχολογία μέχρι θεολογία. Ωστόσο, οι φερόμενοι ως ιερείς που κάνουν «λειτουργίες ίασης» φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ και ισχυρίζονται ότι μπορούν να γιατρέψουν τα πάντα και να εξορκίσουν κάθε κακό πνεύμα μέσα από έναν άνθρωπο, για να αποκτήσουν μεγαλύτερη πελατεία. Σε μια χώρα που οι δοξασίες είναι γερά θεμελιωμένες και η ψυχοθεραπεία είναι στίγμα, οι κάθε λογής σαμάνοι και ψεύτικοι ιερείς είναι το καταφύγιο για μία άμεση θεραπεία.
Συνεύρεση για να φύγει το κακό
Βορειότερα, στο Τορόντο του Καναδά, το κίνητρο δεν ήταν τα λεφτά για την εκτέλεση εξορκισμών. Εκεί, ο Επίσκοπος Γουέιν Τζόουνς, ως μέρος της τελετής εξορκισμού και με την απειλή μαχαιριού, πίεσε τέσσερις γυναίκες σε συνεύρεση για να φύγει το κακό από μέσα τους.
Για την Καθολική Εκκλησία της Πενσυλβάνια, οι «λειτουργίες ίασης» είναι ένα κομμάτι της ολοκλήρωσης του ατόμου για το καλό της εκκλησίας. Η ίαση μπορεί να είναι φυσική, πνευματική ή συναισθηματική και μπορεί να φανερωθεί με τρόπο απρόσμενο στον καθένα. Αλλωστε, μόνο ο Θεός μπορεί να θεραπεύσει, αλλά μία τέτοια λειτουργία μαζικής προσευχής είναι το υπέρτατο μέσο για να λειτουργήσει ο Θεός.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, για να παραστεί κάποιος σε μία τέτοια λειτουργία δεν αρκεί να είναι πιστός, αλλά να πληρώσει και τη χρηματική συμμετοχή του. Σε περίπτωση κακοδιαχείρισης των πόρων, η εκκλησία δεν διώκεται για απάτη και εκμετάλλευση πίστης, αλλά για οικονομικά εγκλήματα.
Η παραδοχή ότι ένας δαίμονας, ένα κακό πνεύμα μπορεί να εισέρθει στο πνεύμα ενός ανθρώπου δεν είναι νέα και -κυρίως- είναι ευρεία στον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό. Παρότι πολλοί θα επέμεναν ότι οι εξορκισμοί ανήκουν στον Μεσαίωνα, το 50% των Αμερικανών, δηλαδή περίπου 165 εκατ. άνθρωποι, πιστεύουν ότι μπορούν να κυριευτούν από ένα πνεύμα, ενώ το 80% πιστεύει στα θαύματα.
Το Βατικανό είχε εκδώσει οδηγίες περί εξορκισμού το 1614, για να τις ανανεώσει το 1999. Με βάση τις οδηγίες αυτές, όποιος αποστρέφεται τον αγιασμό και μπορεί να μιλά σε άγνωστες γλώσσες ή έχει εξαιρετική δύναμη, δεν αποκλείεται να είναι δαιμονισμένος. Αυτό ισχύει επίσης στην περίπτωση που κάποιος βρίζει, φτύνει ή αυνανίζεται πολύ. Για τον ερευνητή κοινωνιολόγο Μάικλ Κούνεο, που έχει παραστεί σε πάνω από 50 εξορκισμούς στην Αμερική, δεν υπάρχει τίποτα το υπερφυσικό: ούτε σώματα που ανυψώνονται, ούτε κεφάλια που στριφογυρίζουν, τίποτα που να μην εξηγείται με τη δύναμη της επιστήμης.
Η επιστήμη ανοίγει διάπλατα ένα παράθυρο εξήγησης στο φαινόμενο των «δαιμονισμένων»: άτομα με σχιζοφρένεια, μανιοκατάθλιψη, ψυχώσεις, που βιώνουν παραισθήσεις ή έχουν αυταπάτες, είναι υποψήφιοι για εξορκισμό απ’ την εκκλησία. Ενα άτομο με σχιζοφρένεια, για παράδειγμα, μπορεί να ακούει τον Σατανά να του μιλά, ή να πιστεύει ότι είναι ο Σατανάς, πόσω μάλλον αν έχει μεγαλώσει σε ένα βαθιά θρησκευόμενο περιβάλλον. Η επιληψία είναι μία ακόμη ασθένεια, που λόγω των κρίσεων που βιώνει το άτομο, με σπασμούς κι ενδεχόμενα χτυπήματα στο κεφάλι, η συμπεριφορά του αλλάζει δραματικά και νομίζει κάποιος ότι το άτομο έχει καταληφθεί από κάποιο πνεύμα. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση όγκου στο κεφάλι ή σε περιπτώσεις καταχρήσεων ουσιών.
Οι επιστήμονες του ερευνητικού κέντρου τραυμάτων και διαταραχών, στην Πολωνία, έκαναν μία έρευνα με βάση δύο γυναίκες και δύο άντρες, ηλικίας μεταξύ 21-30, που έπασχαν από σχιζοφρένεια. Ολοι τους ήταν Ρωμαιοκαθολικοί, στιγματισμένοι ως δαιμονισμένοι απ’ τις οικογένειές τους και την τοπική κοινωνία, άνεργοι, συμμετείχαν στις εκκλησιαστικές λειτουργίες κι είχαν στενή επαφή με εξορκιστές.
Και οι τέσσερις είχαν μπει σε ιδρύματα με ψυχωτικά επεισόδια, ήταν αποτραβηγμένοι κοινωνικά και ήταν είτε παραμελημένοι ως παιδιά ή είχαν γίνει δέκτες σεξουαλικής ή σωματικής βίας. Το αποτέλεσμα της έρευνας έδειξε ότι από πολύ νεαρή ηλικία ακόμη, όταν γίνονταν δέκτες βίας, δεν συνέδεσαν άμεσα τη βία με την ψυχασθένειά τους αλλά κάτω απ’ την πίεση της εκκλησίας και της οικογένειας, είχαν αποδεχτεί ότι ήταν δαιμονισμένοι.
Θύματα ναι, δαιμονισμένοι όχι
Ομως οι εξορκισμοί δεν είναι ακίνδυνοι. Τον Σεπτέμβριο του 2021, ένα τρίχρονο κοριτσάκι πέθανε κατά τη διάρκεια του εξορκισμού του στην Καλιφόρνια. Το λαρύγγι του παιδιού είχε πιεστεί όσο τις κρατούσαν το κεφάλι κάτω, με αποτέλεσμα να πνιγεί. Οι γονείς κατηγορήθηκαν για αμέλεια.
Το 1976, στη Γερμανία, μία γυναίκα πέθανε από υποσιτισμό κι αφυδάτωση μετά τον δεκάμηνο εξορκισμό της. Το 2005, μία ορθόδοξη μοναχή στη Ρουμανία πέθανε μετά τον εξορκισμό της όταν την αλυσόδεσαν πάνω σε έναν σταυρό. Παράλληλα, υπάρχουν κι άλλων ειδών εξορκισμοί, όπως αυτός του καθολικού ιερέα Τζον Τσούλσντορφ, που το 2020, δύο μήνες μετά τις εκλογές έκανε εξορκισμό για να καθαρίσει τους δαίμονες της εκλογικής νοθείας στην Αμερική. Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά η πράξη του δεν έμεινε απαρατήρητη. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι είχε την άδεια του Επισκόπου του, μόνο που ο Επίσκοπος είχε δώσει άδεια για να κάνει εξορκισμό στον Covid-19! O Τσούλσντορφ, που έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι δεν είναι κακό να εύχεται κάποιος τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, έχει ένα απ’ τα δημοφιλέστερα θρησκευτικά μπλογκ στην Αμερική.
Οσα συνέβησαν στη Θεσσαλονίκη, δεν είναι παρά μία ακόμη περίπτωση «λειτουργίας ίασης» ή θεραπευτικής λειτουργίας ή faux εξορκισμού, αφού ακόμη και το τελετουργικό των εξορκισμών δεν είναι ανάλογο. Κανένας δαίμονας δεν ακούει όταν κάποιος του φωνάζει «get out!», αν βέβαια υπάρχει.Οως και να ’ναι, έχει αποδειχτεί κι απ’ την ιστορική πορεία των εξορκισμών, ότι σε περιόδους αστάθειας, μεγάλων κοινωνικών ή πολιτικών αλλαγών, σε περιόδους προσωπικών δυσκολιών και πίεσης, η δαιμονοποίηση παρουσιάζεται ως τρόπος σκέψης και λύσης των προβλημάτων από κάποιους.
