Άλμα άνω του 20% καταγράφει η τιμή της βενζίνης στην Ελλάδα από τον Φεβρουάριο και η τραγική ειρωνεία είναι πως η χώρα μας κατέχει μεν την τρίτη θέση στη λίστα με τα πιο ακριβά καύσιμα στην Ευρώπη όμως αν αφαιρεθούν οι φόροι κατεβαίνει στην 11η. Η αγορά φοβάται νέες αυξήσεις άνω των 3 ευρώ το λίτρο από 2,4 ευρώ το λίτρο τις προσεχείς εβδομάδες ενώ ήδη στα νησιά οι τιμές έχουν αυξηθεί πάνω από το 2,6 ευρώ/ λίτρο. Την όρεξη των επιτήδειων έχει ανοίξει η ενεργειακή κρίση.
Ρενάτο Λέκκα/ ActionPress
Η ιλιγγιώδης αύξηση των τιμών των καυσίμων έχει φέρει ξανά στην επιφάνεια τις δράσεις ομάδων με νοθευμένα και λαθραία καύσιμα. Οι καταγγελίες των πολιτών αυξάνονται συνεχώς το τελευταίο διάστημα την ώρα που τα συνεργεία γεμίζουν με αυτοκίνητα που υπέστησαν βλάβη λόγω κακής ποιότητας καυσίμων. Σύμφωνα με πληροφορίες από την ΕΛ.ΑΣ. τα κέρδη των κυκλωμάτων λαθρεμπορίας και νόθευσης καυσίμων έχουν αυξηθεί καθώς όπως σημειώνουν πλέον τα κυκλώματα δραστηριοποιούνται εντονότερα.
Συνήθως τα πρατήρια που έχουν στην κατοχή τους νοθευμένα καύσιμα ή λαθραία διατηρούν κρυφές υπόγειες δεξαμενές καθώς και ειδικό έξυπνο μηχανισμό παραβίασης του συστήματος εισροών και εκροών. Με αυτόν τον τρόπο με την εξαγωγή των καυσίμων από αυτές τις δεξαμενές καταφέρνουν την πώλησή τους σε ανυποψίαστους καταναλωτές. Όσον αφορά τον ανεφοδιασμό των δεξαμενών αυτός γίνεται βραδινές ώρες συνήθως ή πολύ πρωινές. Τα βαριά οχήματα μέσω ειδικού σωλήνα, ο οποίος είναι πάντα κρυμμένος στο έδαφος ή μαζί με άλλες σωληνώσεις διοχετεύουν με καύσιμα τις παράνομες υπόγειες δεξαμενές. Την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι έχουν στην κατοχή τους ειδικά χειριστήρια που μπορούν να επιλέξουν από που θα αντληθεί το καύσιμο. Δηλαδή μπορούν να πετύχουν σε πολύ γρήγορο χρόνο την εναλλαγή μεταξύ νόμιμων και παράνομων δεξαμενών. «Οι πελάτες που παίρνουν κακής ποιότητας καύσιμα είναι αυτοί που βιάζονται, που τους βλέπουν για πρώτη φορά ή που βάζουν μικρά ποσά. Όσον αφορά τους επαγγελματίες οδηγούς (νταλίκες, αγροτικά κτλ) που παίρνουν καύσιμα με πίστωση τότε πάντα δίνουμε καύσιμα από την κακή δεξαμενή», εξηγεί στo Action 24 Press εργαζόμενος σε πρατήριο στην περιοχή του Πειραιά που «πουλά» νοθευμένα και λαθραία καύσιμα.
Βαλκανικό know how
Η Ελλάδα συνεργάζεται με κυκλώματα λαθρεμπορίας και νοθείας υγρών καυσίμων από Βουλγαρία και Αλβανία. Οι ομάδες αυτές φέρνουν στην χώρα μας τους ειδικούς διαλύτες για την νόθευση των καυσίμων με βυτία από την Βουλγαρία και την Αλβανία. Από την Βουλγαρία μεταφέρονται δεξαμενές με χημικούς διαλυτές και μείγμα οργανικών διαλυτών. Κάθε χρόνο οι αρμόδιες υπηρεσίες κατάσχουν χιλιάδες λίτρα. Και στην Ελλάδα υπάρχουν χημικοί διαλύτες, απλώς στην Βουλγαρία αλλά και στην Αλβανία είναι πιο φθηνοί. Πολλοί επιχειρηματίες πωλούν σε χαμηλότερη τιμή τα νοθευμένα καύσιμα τους, σε μια περίοδο που η ακρίβεια «σαρώνει» με αποτέλεσμα τα νοθευμένα καύσιμα να καταστρέφουν τους κινητήρες των οχημάτων.
Η αλήθεια είναι ότι αρκετοί οδηγοί έχουν πονηρευτεί και αποφεύγουν πρατήρια καυσίμων που πωλούν σε πολύ χαμηλές τιμές, ωστόσο οι έλεγχοι έχουν αυστηροποιηθεί. Το 2021 είχαν γίνει πάνω από 10 καταγγελίες στη Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας για λαθρεμπόριο καυσίμων και 5 για νοθεία καυσίμων. Φέτος παρόλο που είμαστε στα μέσα του έτους έχουμε ξεπεράσει τις 20 καταγγελίες. Οι χημικοί διαλύτες αναμιγνύονται με αμόλυβδη βενζίνη και μετατρέπονται σε νοθευμένο καύσιμο. Ένα λίτρο χημικού διαλύτη κοστίζει για τον λαθρέμπορο περίπου 10 λεπτά, και πωλούνται ως νοθευμένη βενζίνη για περισσότερα από 2 ευρώ. Παράλληλα υπάρχουν πολλές καταγγελίες πολιτών για επεμβάσεις στις αντλίες πρατηρίων καυσίμων που βάζουν «αέρα». Χαρακτηριστικό παράδειγμα πολίτη που είχε ντεπόζιτο αυτοκινήτου που εργοστασιακά γέμιζε με 50 λίτρα, πήρε απόδειξη ότι φούλαρε με 55 λίτρα. Την εναλλαγή καλών καυσίμων, με νοθευμένα ή αέρα γίνεται εύκολα με ένα χειριστήριο – όπως αναφέρθηκε και παραπάνω. Παραλήπτες των χημικών διαλυτών στην Ελλάδα, εμφανίζονταν εταιρείες με έδρα την Αττική, τη Θεσσαλονίκη και τη Βέροια. Ως κύριο μέσο ενασχόλησης οι εταιρίες δηλώνουν ότι διαχειρίζονται καλλυντικά και είδη υγιεινής για να έχουν την κάλυψη για τα χημικά.
Ωστόσο, ο όγκος των εισαγόμενων προϊόντων δεν δικαιολογείται γι’ αυτό και η είσοδος στη χώρα γίνεται τμηματικά. Ιδρυτές των εταιριών εμφανίζονται πάντα Έλληνες ή πολίτες που έχουν ελληνική υπηκοότητα. Το εντυπωσιακό στην περίπτωση εδώ είναι ότι τα βυτιοφόρα έρχονται κανονικά με τιμολόγια και παραστατικά, ενώ οι νταλίκες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν διεθνείς μεταφορές. Αυτό δείχνει πως πρόκειται για μία καλοστημένη δουλειά η οποία λόγω της ακρίβειας στις τιμές των καυσίμων φέρνει συνεχώς και περισσότερους ενδιαφερόμενους. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών 1 στα 4 πρατήρια καυσίμων αισχροκερδεί ενώ όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Action24 Press στο υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος υπάρχει μελέτη για τα νοθευμένα καύσιμα και τα πρατήρια που κρύβουν δεξαμενές.
Αστεία πρόστιμα
Το να πιάσεις κάποιον που νοθεύει ή έχει πειραγμένες αντλίες δεν θα δημιουργηθεί και μεγάλη ζημιά καθώς τα πρόστιμα είναι μικρά και λουκέτα σε αυτά τα πρατήρια δεν μπαίνουν. Μέσα στο 2022 η Περιφέρεια Αττικής και οι υπηρεσίες της έχουν επιβάλλει το τελευταίο διάστημα δεκάδες πρόστιμα σε πρατήρια που έχει βρεθεί νοθευμένη αμόλυβδη βενζίνη ή diesel κίνησης. Όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει τα πρόστιμα είναι «μικρά» ενώ ο κίνδυνος δεν είναι καν υπαρκτός.
- Αργυρούπολη: 5.000 ευρώ πρόστιμο για μη κανονικό δείγμα αμόλυβδης βενζίνης διαπιστωμένο από το Γενικό Χημείο του Κράτους.
- Μαρούσι: 5.000 ευρώ για μη παράδοση δείγματος καυσίμου από το βυτιοφόρο
- Αγία Παρασκευή: Πρόστιμο 30.000 ευρώ για μη κανονικό – νοθευμένο πετρέλαιο κίνησης
- Νέα Φιλαδέλφεια: Πρόστιμο 5.000 ευρώ για μη κανονικό καύσιμο σε πετρέλαιο θέρμανσης.
- Νέα Φιλαδέλφεια: Πρόστιμο 18.584 ευρώ για νοθεία diesel κίνησης με θέρμανσης
Στα ύψη βενζίνη και πληθωρισμός
Οι τιμές στα πρατήρια έχουν ξεφύγει λόγω της διεθνούς συγκυρίας και έτσι η καθημερινότητα έχει αρχίσει να γράφει νέες ιστορίες, με κάποια βενζινάδικα να φλερτάρουν με τα 2,8 με 3 ευρώ το λίτρο. Καταγράφεται το φαινόμενο οι κάτοχοι αυτοκινήτων να μην μπορούν να πληρώσουν και έτσι να επιλέγουν να βάζουν βενζίνη σε «φίλους» πρατηριούχους και εκείνοι να κρατούν τεφτέρι ώστε να αποπληρώσουν το χρέος όταν πληρωθούν. Η αγορά μιλά για χρέη χιλιάδων ευρώ σε βενζινάδικα, αλλά και για εκείνους που βάζουν βενζίνη και φεύγουν χωρίς να πληρώσουν.
Όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ημερομηνία στις 23 Μαΐου ο χάρτης των τιμών κοκκινίζει και πρωταθλήτρια ανακηρύσσεται η Φινλανδία (2,37 ευρώ/λίτρο), ακολουθούν Δανία (2,315 ευρώ/λίτρο), Ελλάδα (2,267 ευρώ το λίτρο), Ολλανδία, Γερμανία, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι στα 1,94 ευρώ το λίτρο. Η λίστα όμως αλλάζει όταν από τις τιμές αφαιρούνται οι φόροι. Τότε πρώτες είναι η Σουηδία (1,93 ευρώ/λίτρο), Δανία, Ολλανδία και ακολουθούν Γερμανία, Βέλγιο, Φινλανδία, Ισπανία. Η Ελλάδα κατεβαίνει στην 11η θέση με την τιμή να είναι στα 1,063 ευρώ το λίτρο όταν μέσος όρος στην Ευρώπη είναι στα 1,07 ευρώ το λίτρο. Η φορολόγηση είναι υψηλή στην Ελλάδα και στην τελική τιμή της αμόλυβδης περιλαμβάνεται: ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης, ο ΦΠΑ, η εισφορά Ειδικού Λογαριασμού Πετρελαιοειδών, το ανταποδοτικό τέλος υπέρ ΡΑΕ, το Ειδικό Τέλος Δικαιωμάτων Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών και έτσι η επιβάρυνση ξεπερνά το 51%.
Η καταιγίδα ανατιμήσεων πλήττει όλη την ευρωπαϊκή αγορά αλλά περισσότερο τις χώρες με υψηλότερο βαθμό εξάρτησης από το πετρέλαιο και μετά σε αυτόν τον παράγοντα προστίθενται οι φόροι. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Τιμών Υγρών Καυσίμων, η μέση τιμή της απλής αμόλυβδης από τα 1,892 ευρώ το λίτρο που ήταν στις 24 Φεβρουαρίου εκτοξεύτηκε στις 31 Μαΐου στα 2,284 ευρώ το λίτρο καταγράφοντας μία αύξηση κατά περίπου 0,4 ευρώ. Το κόστος στα καύσιμα βαραίνει ακόμα περισσότερο τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς που ήδη σηκώνουν το βάρος των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να ξεπεράσει το 11% τον Μάιο οδηγούμενος από το τρελό ράλι που καταγράφουν οι τιμές στην ενέργεια. Το οικονομικό επιτελείο αναμένει αποκλιμάκωση από τον Ιούλιο όμως οι τιμές δεν θα μειωθούν άμεσα. Οι προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών – κατά τη κατάθεση του Προγράμματος Σταθερότητας στην Κομισιόν- δεν δείχνει ότι ο φετινός πληθωρισμό θα κλείσει με διψήφιο ποσοστό. Ο πληθωρισμός θα αυξηθεί εφέτος στο 5,6%, κατά 1,6% το 2023, ενώ τα έτη 2024 και 2025 βλέπει αύξηση κατά 1,7%.
Εξάλλου, η τιμή του πετρελαίου brent εξάλλου εκτινάχθηκε στα περίπου 123 δολάρια το βαρέλι. Δηλαδή στα υψηλότερα επίπεδα προ ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία. Η διϋλιστηριακή τιμή στην αμόλυβδη ανήλθε στα 1,765 ευρώ το λίτρο, που σημαίνει νέες ανατιμήσεις στην αντλία.
Ανησυχία στην κυβέρνηση
Οι συνεχείς ανατιμήσεις στα καύσιμα έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο και προβληματισμό στην κυβέρνηση, η οποία αντιλαμβάνεται πως τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις συνεχόμενες αυξήσεις στην ενέργεια και στα βασικά αγαθά. Τα επιτελεία επεξεργάζονται διάφορα σενάρια ελάφρυνσης, στο βαθμό που επιτρέπουν τα δημοσιονομικά περιθώρια. Στο παρελθόν και συγκεκριμένα το 2018 όταν και πάλι οι τιμές των καυσίμων είχαν επίσης αυξηθεί σε υψηλά επίπεδα είχε επιβληθεί πλαφόν στα νησιά. Οι λύσεις ακόμα όμως μελετώνται από τους αρμόδιους φορείς, τα υπουργεία Οικονομικών, Ενέργειας και Ανάπτυξης.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών έχουν δοθεί στις διαδοχικές αυτές εξωγενείς κρίσεις: τα 43 δισ. ευρώ μέτρα στήριξης κατά της υγειονομικής κρίσης, οι επιδοτήσεις μέρους του αυξημένου ενεργειακού κόστους σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις ύψους 3,5 δισ. ευρώ έως τώρα, οι ενισχύσεις ευάλωτων νοικοκυριών, η στήριξη του πρωτογενούς τομέα και οι επιδοτήσεις καυσίμων, ύψους 900 εκατ. ευρώ και η διπλή αύξηση 9,7% του κατώτατου μισθού μέσα στο 2022.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απαντώντας σε ερώτηση κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, τόνισε ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί το ζήτημα και δεν αποκλείεται ύστερα από την «πρώτη μικρή παρέμβαση μέσω του fuel pass» να προχωρήσει και σε νέες αποφάσεις. Τόνισε ότι «η βενζίνη είναι πανευρωπαϊκό πρόβλημα, όλες οι χώρες έχουν άλλες τιμές και γνωρίζετε ότι έχουμε κάνει μια πρώτη μικρή παρέμβαση μέσω του fuel pass, η οποία έτυχε σημαντικής αποχής από τους πολίτες. Δεν είμαι έτοιμος να ανακοινώσω κάτι περισσότερο. Θα το παρακολουθούμε και θα ανακοινώνουμε τις αποφάσεις μας, όταν και εφόσον είμαστε έτοιμοι».
Μέτρα ελάφρυνσης
Τα μέτρα που εξετάζονται είναι:
- Επέκταση της επιδότησης βενζίνης από 30 έως 50 ευρώ για όλους για ένα τρίμηνο ή μονό για τους κατοίκους των νησιών
- Παρέμβαση αντίστοιχη με την επιδότηση του πετρελαίου κίνησης στην βενζίνη
- Διεύρυνση του μεταφορικού ισοδύναμου, με το οποίο επιδιώκεται η εξίσωση του κόστους μεταφοράς με μέσα μαζικής μεταφοράς από την ηπειρωτική Ελλάδα σε νησί ή από νησί σε νησί με το κόστος που θα ίσχυε στην ηπειρωτική Ελλάδα για την ίδια απόσταση. To μέτρο εφαρμόζεται στα ακόλουθα νησιά: Αγαθονήσι, Άγιος Ευστράτιος, Αλόννησος, Αμοργός, Ανάφη, Αντίπαρος, Αστυπάλαια, Ίος, Ικαρία, Κάρπαθος, Κάσος, Κέα, Κίμωλος, Κύθηρα, Κύθνος, Λειψοί, Λέρος, Μεγίστη, Μήλος, Νίσυρος, Πάτμος, Σαμοθράκη, Σέριφος, Σίκινος, Σίφνος, Σκιάθος, Σκόπελος, Σκύρος, Σύμη, Τήλος, Φολέγανδρος, Φούρνοι, Χάλκη και Ψαρά.
- Η στοχευμένη μείωση ΦΠΑ ή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης σε συγκεκριμένα μικρά νησιά και με ορίζοντα μηνών
Καταβολή κάποιου εφάπαξ βοηθήματος σε ευάλωτες ομάδες ή και παρεμβάσεις στους κατοίκους των νησιών
